Junne/Zwolle – De inspectie naar de bouwkundige toestand van de Stuw in de Vecht bij Junne door het Waterschap Vechtstromen is opnieuw noodgedwongen uitgesteld. Die stuw in de Vecht is al circa een eeuw oud. Door het vele zware verkeer dat de afgelopen jaren over de brug boven op de stuw is gegaan, zijn er scheuren in het metselwerk van de stuw ontstaan. Maar de exacte omvang van die schade is niet bekend. Vanwege die onzekerheid is de brug sinds 2017 volledig afgesloten voor zwaar verkeer.

Stuw Junne

Het Waterschap Vechtstromen, die verantwoordelijk is voor de stuw, kwam er recent bij vergelijkbare schade aan de stuw De Haandrik bij Gramsbergen na onderzoek achter dat de bouwconstructie nog in relatief goede staat verkeerde. Een nieuwe stuw hoefde hier niet te worden gebouwd, en het waterschap kon met een veel goedkopere en minder ingrijpende renovatie af. Over de stuw De Haandrik ligt overigens geen verkeersbrug. Toch wil het waterschap wel weten of dit in Junne mogelijk ook het geval is. Daarom wil het onderzoek doen naar de daadwerkelijke bouwtechnische staat van de stuw.

Om een goed beeld te kunnen krijgen van de constructieve toestand van het metselwerk en de houten fundering is het volgens Vechtstromen noodzakelijk om de stuw grotendeels droog te zetten. Het waterschap wil daarvoor een permanente droogzetvoorziening bouwen, die ook in de toekomst dan ook bij onderhoud of andere werkzaamheden gebruikt zou kunnen worden. Op basis van de resultaten van het onderzoek kan dan worden bepaald of de gehavende stuw nog te renoveren is, of wellicht toch vervangen moet worden.

Brug

De gemeenteraad van Ommen heeft ondertussen al het besluit genomen om bovenstrooms van de stuw een nieuwe losstaande brug aan te leggen. Dat leidt tot verdeelde reacties onder boeren, burgers en buitenlui in Junne en omstreken. Een deel van de bewoners in Junne is tegen, en wil dat landbouwverkeer om blijft rijden en houdt de situatie het liefst zoals het nu is. De landbouwsector ziet daarentegen nog liever vandaag dan morgen een nieuwe, en sterkere brug zodat agrariërs niet langer kilometers hoeven om te rijden. Wel met een verbeterd ontheffingen systeem en bijhorende handhaving, zodat sluipverkeer wordt voorkomen.

Bezwaren

De groep omwonenden wil dat eerst wordt gekeken of de brug gerenoveerd kan worden, en dat de gemeente pas daarna een besluit neemt. Ze zijn het dan ook niet eens met het reeds genomen besluit, en verzetten zich inmiddels op zo’n beetje alle mogelijk manieren. Het Waterschap wilde aanvankelijk al in augustus van vorig jaar starten met de werkzaamheden voor de inspectie. De omwonenden zijn op zich helemaal niet tegen het opknappen van de stuw. Sterker nog, het resultaat van de inspectie zou hun standpunt kracht bij kunnen zetten. Maar als het uitstellen van de inspectie de komst van de nieuwe brug vertraagd, dan is dat voor hen de nodige moeite om tegengas te geven waard.

Door bezwaren op basis van stikstofperikelen die werden ingediend op de aanvraag voor een omgevingsvergunning, kon het waterschap niet zoals gepland in augustus 2020 aan de slag. Omdat de werkzaamheden buiten het hoogwaterseizoen moeten plaatsvinden, dat globaal loopt van 1 oktober tot 1 april, werden deze gedwongen uitgesteld tot dit voorjaar. Het waterschap was van plan om vandaag te beginnen met het inrichten van een bouwterrein, en om binnenkort met de werkzaamheden te beginnen. Maar opnieuw werden er vooraf verscheidende bezwaren ingediend. Deze keer naast de groep bewoners ook door onder andere de Stichting Leefbaar Buitengebied.

Deze bezwaren werden niet-ontvankelijk of ongegrond geacht, en de bezwaarmakers gingen naar de rechter. Maar ook die besloot afgelopen 2 maart hetzelfde. De bezwaarmakers gingen in beroep. En omdat de werkzaamheden op het punt stonden van beginnen, en er dus enige haast geboden was, werd verzocht om een voorlopige voorziening te treffen. De voorzieningenrechter deed op 31 maart uitspraak, en oordeelde dat de (voorbereidende) werkzaamheden alsnog toch nog niet van start kunnen.

Grote gele kwikstaart

De aanwezigheid van de grote gele kwikstaart is daarvoor de reden. Het zangvogeltje heeft een nestje op een pijler van de stuw gebouwd, en door de geplande werkzaamheden zou het beschermde diertje te veel gestoord worden. Het waterschap was wel van plan mitigerende maatregelen te nemen, en de rechter achtte die voldoende. Maar de voorzieningenrechter sluit zich daar niet bij aan.

De voorzieningenrechter oordeelt dat alleen al de inrichting van het bouwterrein ‘dermate ingrijpende werkzaamheden betreft die mogelijk tot onomkeerbare gevolgen voor de door verzoekers genoemde diersoorten kunnen leiden’. Het waterschap wil in de omgeving een met hekken omheind bouwterrein maken. De oevers worden eveneens afgeschermd om zo de damwanden in de rivier te kunnen plaatsen, waartussen onderwaterbeton wordt gestort. Daarop moeten dan nadien staanders en profielen worden bevestigd om de Vecht daadwerkelijk droog te kunnen zetten.

De bezwaarmakers menen dat een groot deel van het foerageergebied van de beschermde grote gele kwikstaart daarmee zal worden aangetast, bovendien is het vogeltje juist gebaat bij stromend water. Ook zijn in het metselwerk van de stuw potentiële verblijfplaatsen van vleermuizen aangetroffen, die dan mogelijk een ander heenkomen moeten zien te vinden. De voorzieningenrechter gaat dus mee met het punt van de bezwaarmakers, en schorst het bestreden besluit.

Broedseizoen

Dat betekent dat het waterschap in ieder geval extra maatregelen moet treffen om de grote gele kwikstaart beter te beschermen, alvorens het daadwerkelijk kan beginnen met het droogleggen van de stuw. Maar dat zal vermoedelijk nog wel eventjes duren. Want ondertussen is het broedseizoen begonnen, en in die periode -eind april tot in juli- krijgt de inmiddels beruchte grote gele kwikstaart alle tijd om eventuele jongen uit te broeden. Omdat grote gele kwikstaarten elk broedseizoen op dezelfde plaats broeden zijn de nesten bovendien het gehele jaar beschermd.

Na het broedseizoen moet uiteraard nog rekening worden gehouden met het hoogwaterseizoen, dat in oktober begint. Op zich zou er wel voldoende tijd moeten zijn als het waterschap groen licht krijg. De initiële planning was immers ook om in de maand augustus te beginnen met de werkzaamheden.

Het waterschap en de gemeente Ommen belegden toevalligerwijs de dag voor de uitspraak van de voorzieningenrechter nog een digitale informatiebijeenkomst over het roemruchte project. Daar werd onder meer gedeeld dat de werkzaamheden voor het realiseren van de droogzetvoorziening gepaard zou gaan met overlast. Er zou gewerkt worden van 07:00 tot 19:00 uur, en eventueel op zaterdag.