Voorstel fietsroute tunnel N48 teruggetrokken, ‘Ander evenwicht tussen Kievitstraat en Balkerweg’

Ommen – Het college van burgemeester en wethouders heeft haar voorstel voor het tracé naar de fietstunnel onder de N48 teruggetrokken. Dit gebeurde afgelopen donderdagavond tijdens de vergadering van de raadscommissie, waarbij zij zich bogen over het voorstel. Het college stelde voor om de route naar die nieuwe fietstunnel te laten lopen over de Kievitstraat, met dicht bij de tunnel een aansluiting richting de Balkerweg. Het advies van de klankbordgroep werd daarmee overgenomen. Maar bewoners van de Kievitstraat verzetten zich al langer tegen zo’n fietsroute over hun straat, en zien dit voorstel niet zitten.

“Draai het raadsvoorstel om. Wij zouden graag zien dat op het maaiveld, er direct een verbinding komt linksaf richting de Hessenweg-West en Balkerweg. En dan een minder toegankelijke fietsverbinding richting de Kievitstraat.”, zei Patrick Oldeman tijdens de vergadering. Hij sprak in als woordvoerder van de bewoners van de Kievitstraat, die zich op drie na verenigde. Na ruim anderhalf uur over de kwestie te hebben vergaderd, bleek de raadscommissie ook niet overtuigd te zijn over de hoofdroute over de Kievitstraat.

De bewonersgroep ziet graag dat de fietsers via de Hessenweg-West naar de Balkerweg worden geleid.

Bedenkingen

De verenigde bewoners lieten eerder deze week in een verklaring weten ernstige bedenkingen te hebben bij het gevoerde proces. In de ogen van de bewoners is het proces aangepast naar de ontwikkelingen, zodat die de gemeente past. “De bijbehorende adviesnota vanuit de klankbordgroep fietsverbindingen Dante is het gevolg van maandenlange manipulatie richting traject Kievitstraat”, staat in de verklaring. Volgens de bewoners zijn allerlei aspecten gedurende het proces veranderd. Maar verantwoordelijk wethouder Leo Bongers legde deze aantijging naast zich neer. “De suggestie dat er gestuurd is op een bepaalde variant, die werp ik verre van me”, aldus Bongers.

Oldeman had ook tijdens de vergadering geen goed woord over voor het proces. “Het is lastig hier een positief verhaal te houden over het afgelopen jaar, met betrekking tot het proces ‘Fietsverbindingen Dante’, en de wijze waarop de gemeente Ommen burgerparticipatie toepast. Wij hebben ervaren dat hier geen ruimte aan wordt gegeven anders dan op de wijze die gemeente Ommen zelf dicteert. Het negeren van burgers, en het afwentelen van verantwoordelijkheid naar een klankbordgroep, vinden wij een bedenkelijke gang van zaken”, aldus Oldeman. Die vertelde het project sinds een jaar met bovengemiddelde interesse te volgen, en met ‘stijgende verbazing’ beleeft.

Tientallen voorbeelden zou hij kunnen geven van opmerkelijke zaken binnen het proces. “Maar we kijken liever vooruit, en zoeken de verbinding.” Toch waren er wel een aantal punten die er volgens hem zodanig uitspringen dat deze benoemd dienden te worden. Zo meldde hij dat in diverse rapporten en presentaties al jaren een route over de Kievitstraat staat ingetekend. Met name in het Movaris rapport over de snelfietsverbinding tussen Zwolle en Hardenberg is dit het geval. Waarbij Oldeman benadrukte dat de definitieve versie van het rapport nog van voor de formatie van de klankbordgroep is. Over die snelfietsroute moet overigens nog een besluit over worden genomen, en staat volgens de gemeente volledig los van dit proces.

Klankbordgroep

Oldeman vroeg zich tijdens zijn inspraak ook af waarom er zo laat is gestart met de klankbordgroep, terwijl hij stelde dat de gemeente al jaren wist dat er een tunnel komt. Maar dat laatste is volgens wethouder Bongers niet hoe de vork in de steel zit. “Er is een aanbesteding geweest door de provincie voor het hele project (Vechtdal Verbinding, red). Daar was een basis traject, en een aantal optimalisatie opties die we heel graag verzilverd wouden zien. De tunnel was daar één van”, aldus de wethouder. Dat de aanbesteding zo gunstig uit zou vallen dat al die opties uitgevoerd konden worden had de gemeente -en ook de provincie- niet verwacht. “Daar waren we aangenaam mee verrast. Maar de opmerking dat we al jaren wisten dat er een tunneltje onder de N48 zou komen, die werp ik ook verre van me. Dat is een geluk bij de aanbesteding geweest, en daar mogen we heel blij mee zijn.”

In de verklaring van de bewonersgroep wordt opgemerkt dat er tussentijds klankborddeelnemers zijn toegevoegd, om het proces daarmee aan te passen naar de ontwikkelingen. Maar raadpleging toont dat de enigste toevoeging een vertegenwoordiging van de basisscholen is, om de raakvlakken met het Kindplein West beter te vertegenwoordigen. Daarnaast hebben twee van de zeven inwoners de elfkoppige klankbordgroep tussentijds verlaten. Daarvoor zijn nieuwe vertegenwoordigers uit dezelfde deelgebieden in de plaats gekomen. “Dit heeft naar onzes inziens geen noemenswaardig effect gehad op de uitkomsten van de klankbordgroep”, reageerde gemeentewoordvoerder Nick Lubberman, voor de vergadering op vragen van de Ommenaar over de stellingen van de bewonersgroep. Dat de klankbordgroep leden onderling geen contact mogen hebben is volgens Lubberman vanuit de gemeente ook nooit overgesproken. “Dit is ons ook niet ter ore gekomen via een van de klankbordgroep leden. Dit lijkt ons ook zeer onwenselijk en ongebruikelijk.”

Draagvlak

Oldeman noemde tijdens zijn inspraak ook een enquête die door de bewonersgroep werd uitgezet in de wijk. “Ruim 89% van de ondervraagde inwoners geeft daarop aan graag een route om de wijk te zien, en hebben daar ook de handtekening voor gezet. 900 extra fietsbewegingen per dag vinden wij echt onverantwoord. Dat zijn op jaarbasis meer dan 180.000 verkeersbewegingen extra”, zei Oldeman als enigste inspreker. Volgens de gemeente kan de klankbordgroep zich niet vinden in het gepeilde draagvlak, dat de bewonersgroep ook tijdens een presentatie voor de klankbordgroep noemde. “Binnen de klankbordgroep wordt dit beeld niet gedeeld. En is de beoordeling dat een en ander ook afhankelijk is van de wijze van vraagstelling”, reageert Lubberman.

Bongers reageerde dat juist voor de communicatie een klankbordgroep is opgericht, maar dat niet iedereen altijd tevreden kan worden gesteld bij dergelijke projecten. “De klankbordgroep heeft de taak om de afweging voor Ommen als een totaal te maken. Dat stijgt boven de belangen uit van één straat, of een belang van één iemand. Dat betekent dus ook dat er in de klankbordgroep keuzes kunnen worden gemaakt die wellicht voor individuele mensen of een deel van een traject niet wenselijk zijn.”, aldus de wethouder. “We moeten met elkaar, en ook u als raadslid, op een gegeven moment keuzes durven te maken die ook een bepaald gebied overschrijden.”, vervolgde hij in zijn antwoord.

Vanaf het broekdijkje kunnen de fietsers naar de Hessenweg-West.

Kosten

Oldeman sprak tijdens zijn inspraak ook scepsis uit over de begroting in het voorstel. “Dat is bijna 1,1 miljoen euro. Wij denken dat, dat een absurd hoog bedrag is, waarbij inderdaad 800.000 euro voor de Kievitstraat staat ingeschreven”, zei Oldeman. De bewonersgroep acht het niet nodig dat er zulke grote bedragen worden gestoken in de herinrichting. Zij zien losliggende fietspaden en nieuw asfalt als overbodig. “Dat kan ook wel wat minder volgens de bewoners van de Kievitstraat”, zei Gerard Marsman van de ChristenUnie. Alle fracties kregen afgelopen maandag een toelichting van de bewonersgroep, over het tracé dat hun graag zien.

De fracties gaven aan hun twijfels te hebben bij de noodzaak van zulke ingrijpende herinrichtingen, voor dat eigenlijk duidelijk is of daar wel een noodzaak voor is. “Is het niet verstandig om eerst af te wachten of de route over de Kievitstraat echt gebruikt gaat worden, voor zulke bedragen te investeren”, aldus Marsman. Robbin Hutten van de VVD vroeg de wethouder wat een keuze voor een variant over de Balkerweg betekend voor deze kosten. “Als we voor variant Balkerweg kiezen, komt er een deel van de verkeersmaatregelen in de Kievitstraat te vervallen. Welke kostenbesparing is hiermee gemoeid? De variant (Balkerweg, red.) loopt min of meer over bestaande fietspaden”, zei Hutten.

Subsidie

Wethouder Bongers noemde deze vragen terecht. “Er zijn een aantal ideeën geopperd om te kijken hoe we de Kievitstraat verder zouden kunnen inrichten. Je kunt dan kijken of dat wel echt nodig is. Mochten we kiezen voor eventueel een ander tracé meer prioriteiten te geven, kun je je afvragen of die 800.000 euro aan de Kievitstraat wel goed besteed zijn”, aldus Bongers. Opgemerkt moet wel worden dat in dat bedrag wordt uitgegaan van de meest ingrijpende herinrichting, met losliggende fietspaden. Dat bedrag komt trouwens niet volledig ten koste van de gemeente, een subsidie van de provincie draagt in de voorgestelde begroting flink bij.

Het college stelde de aansluiting naar het Broekdijkje voor op het punt waar het fietspad uitkomt op de zandwegen.

De bewonersgroep vroeg zich af of die subsidie geen rol speelt in de keuze van het college voor de Kievitstraat. “Wat ons betreft is de subsidie niet bepalend. De klankbordgroep heeft juist gekeken naar de aspecten die een rol spelen. En toen pas hebben we gekeken naar de kosten”, reageerde Bongers. Ook raadsleden vroegen zich af wat een ander tracé voor die subsidie zou kunnen betekenen. Daar kon de wethouder tijdens de vergadering geen antwoord op geven.

Veiligheid

In het voorstel van het college werd ook gesproken over de verbetering van de verkeersveiligheid op de Kievitstraat. Ook de bewonersgroep legde de link met mogelijk gevaarlijke situaties met de al toenemende verkeersdrukte die wordt verwacht rond Kindplein West, en de bestaande knelpunten bij de kruispunten van de Kievitstraat en Patrijsstraat, en van de Danteweg en Chevalleraustraat. Dat deed de raadsfracties afvragen hoe onveilig de situatie dan eigenlijk is. Hoewel de weg de weg formeel gezien niet doodlopend is, komt het daar in de praktijk wel op neer. Doorgaand autoverkeer is nagenoeg niet, met enkel buurtbewoners die de route soms gebruiken.

“Hoe gevaarlijk is het als er veel fietsers over de Kievitstraat gaan. Nu maken de fietsers die richting het Vechtdal College gaan voornamelijk gebruik van de wegen door Dante-zuid. Van omwonenden horen we dat ze dan met z’n tweeën, drieën en soms vieren naast elkaar fietsen. Hoe vervelend is dat? Er zijn ook bewoners die zeggen dat is helemaal niet vervelend. Want dan word je gedwongen als automobilist om erachter te blijven. En dan gaan auto’s langzamer rijden”, merkte Hilbert Moerman van de PvdA op. Gerard Marsman (CU) vroeg aandacht voor de sociale veiligheid. “Leden van de klankbordgroep geven aan dat de route als sociaal onveilig wordt ervaren. Maar verlichting zit er niet in. Zijn we dan nu niet bezig met een halve maatregel?”, aldus Marsman.

Henri Mors uitte zorgen over gemotoriseerd sluipverkeer over het Broekdijkje. “Zijn er al maatregelen genomen omdat tegen te gaan? Want volgens mij is er een veel groter gevaar dan de fietsers die er straks eventueel gaan rijden”, aldus Mors. Bongers zegde toe dat tijdens de uiteindelijke inrichting van het gekozen tracé verder naar dat aspect wordt gekeken. Mors stelde ook vragen over de geschetste onveiligheid. “De fietsers naar het Vechtdal College gaan nu via Dante-zuid. Als we Oldeman goed begrijpen dan is hij dus van mening dat de Patrijsstraat ook een gevaarlijke situatie is.”

Knelpunten

Bongers erkende dat ook hij niet denkt dat de situatie op de Kievitstraat per definitie onveilig zal zijn. “Ik heb toevallig gisteravond (woensdag 7 oktober, red.) nog contact gehad met iemand van de fietsersbond uit Ommen. Die stelde overigens wel de vraag, en die heeft die ook aan de heer Oldeman gesteld, wat is nou eigenlijk het gevaar op de Kievitstraat als je de fietsers daardoor laat gaan. Over hoeveel auto’s praten we eigenlijk op dat stuk. Ik denk dat dat wel een hele terechte vraag is want, dat veel fietsers er overheen gaan wil niet per definitie een gevaarlijke situatie betekenen”, reageerde Bongers.

De aanpak van de genoemde knelpunten staat volgens Bongers los van dit project. “Daar is een bedrag voor gereserveerd om oplossingen voor te bedenken en te maken. Maar dan moet er wel eerst duidelijkheid zijn over het tracé. Die gaan zeker aangepakt worden, maar maken geen deel uit van dit project”, aldus de verkeerswethouder.

Keuzevrijheid

De politieke partijen waren vrij eensgezind dat de keuze bij de gebruiker moet komen te liggen zoals het college voorstelde. Maar merkten wel op dat scholieren altijd de kortste route zullen kiezen. “Wij zijn van mening dat fietsers, en zeker scholieren altijd, maar dan ook altijd de korstte route kiezen. Ik ben er jarenlang zelf een geweest, en kan er over meepraten”, zei Marsman CU. Hij vroeg zich ook af voor wie de aansluiting naar de Balkerweg dan is, als de scholieren en fietsers richting het centrum of locaties rondom Carrousel toch de Kievitstraat over zullen gaan. “Welke doelgroep fietsers is nou precies gediend met die aansluiting op de Balkerweg?” Ook Mors (D66) reageerde hierop. “Met het tunneltje zal er ongetwijfeld een vermindering komen op de Patrijsstraat. Maar een fietser neemt altijd de korstte route, dus dat zal waarschijnlijk toch wel via de Kievitstraat zijn.”

Het punt waar de fracties toch moeite mee hadden is het punt waar de fietsers kunnen kiezen voor de vervolg route. In het voorstel van het college werd ‘slechts’ op het Broekdijkje een aansluiting gemaakt richting de Hessenweg-West. Maar liep de hoofdroute wel direct door de Kievitstraat op. “Het grote verschil zit in de plek waar de splitsing zou moeten plaats vinden, en de benodigde aanpassingen van de weginrichtingen van beide wegen”, concludeerde Dick Remmers van de LPO. “Is de wethouder bereidt om bij de Kievitstraat alleen te kijken naar de noodzakelijke aanpassingen?”, vroeg hij. Marinus Dunnewind van de CDA vroeg zich af wat de andere mogelijkheden zijn. “Hoe ziet de wethouder het om de knip verder te verleggen richting de Hessenweg-West?”, aldus Dunnewind.

Een van de bestaande oversteken van het Ommerkanaal is de brug in de Kievitstraat bij de stuw.

Hij merkte ook op dat aller kortste route naar het Vechtdal College vanaf de stuw over het Ommerkanaal eigenlijk via de Merelstraat loopt. “Hoe denkt het college de fietsers dan te weren uit de Merelstraat? Het is wellicht een utopie om te denken dat ze allemaal door de Kievitstraat zullen gaan. Reden te meer om te zeggen: we gaan meer richting Hessenweg-West”, aldus Dunnewind.

Terugtrekken

Al met al werd het de wethouder al snel duidelijk dat zijn voorstel niet als hamerstuk door zou gaan naar de raad. “Ik hoor bij de meeste fracties wel dat twee verbindingen van zowel de Kievitstraat als Balkerweg een mogelijkheid is, en de combinatie wel goed is. Waarbij ik wel proef, dat een aantal fracties de voorkeur geeft om het tracé via de Balkerweg een hogere prioriteit te geven, en de Kievitstraat als optie”, merkte Bongers op. De wethouder besloot daarom het voorstel zoals het voorlag terug te trekken. “Mijn voorstel is dat het college het stuk even terughaalt, en dat we op korte termijn proberen de evenwichten iets anders te laten zijn. En zal dan via het een college een nieuw voorstel naar u toe komen. Een ander evenwicht tussen het Kievitstraat tracé en Balkerweg tracé. Ik denk dat we daarmee een heel mooi traject kunne maken.”

In dat nieuwe voorstel kan dan ook nader worden ingegaan op de consequenties van het kiezen voor een ander tracé; ook voor de kosten en de subsidie. “Dat ik met een integraal verhaal kan komen. Maar wat mij betreft is daarvoor het glas halfvol”, aldus Bongers. De wethouder en zijn ambtenaren zullen nog wel werk aan de winkel hebben. De provincie wil uiterlijk voor het einde van het jaar een antwoord hebben over hoe de situatie eruit komt te zien. Bongers zegde toe zijn best te doen om voor einde van het jaar met een nieuw voorstel te komen. “Maar het zou mooi als we met elkaar toch gedragen tracés kunnen vaststellen in de raadsvergadering.”

Vreugde

Het terugtrekken van het plan is tot vreugde van de bewonersgroep. “We zijn blij dat het tracé Balkerweg nader wordt onderzocht, het zou maar zo eens kunnen zijn dat bij nader inzien dit de beste route zou kunnen worden”, aldus Oldeman in zijn reactie na de vergadering. “Wij danken de wethouder van harte voor de handreiking die hij doet voor het onderzoekt tracé Balkerweg. Daar zijn wij erg blij mee.”

De wethouder merkte nog wel op dat niet alle gronden rondom de uitgang van de tunnel eigendom zijn van de gemeente. “Daar zitten ook nog particuliere eigenaren tussen. Dat geeft eventueel wat extra complicaties, maar betekend niet dat het onmogelijk is.”