Plan voor planten nazaat van Anne Frankboom nabij nieuwe woonwijk Haven Oost

Ommen – De Stichting Ommen 75 jaar Vrijheid wil een nazaat van de paardenkastanjeboom die bij het Achterhuis stond in Ommen planten. Anne Frank keek vanuit het zolderraam van haar onderduikadres aan de Prinsengracht uit op de grote witte paardenkastanje, en schreef daar af en toe over in haar welbekende dagboek. “Onze kastanjeboom staat van onder tot boven in bloei, hij is vol met bladeren en veel mooier dan vorig jaar”, pende de toen 14-jarige Anne op 13 mei 1944 in haar dagboek.

De beoogde plek is het zuidelijkste puntje van het voormalig havengebied, hier gezien vanaf de Den Lagen Oordt.

Tweeënhalf maand later maakte ze haar laatste dagboekaantekening, kort daarna werd ze gearresteerd. Bij het uitbrengen van haar dagboek Het Achterhuis werd de boom een icoon, en een boom met een betekenis. De Anne Frankboom werd de bijnaam van de kastanje in de tuin van het pand aan de Keizersgracht.

De kastanjeboom werd halverwege de negentiende eeuw geplant, en overleefde de Tweede Wereldoorlog. Maar in 2005 bleek dat de boom ziek was. De Anne Frank Stichting zette toen een zaailingenproject op. Dat bleek een wijze keuze, want bij een zomerstorm in 2010 werd de 150 jaar oude boom geveld, en de dertig ton zware boom brak een meter boven de grond af.

Kastanjes, en opgekweekte stekjes en zaailingen van de boom werden door vrijwilligers van de stichtingen ElemenTree en Wereldboom veiliggesteld. Deze stichtingen spraken de wens uit dat deze paardenkastanjes terecht moesten komen op publieke plekken, die een raakvlak hebben met de Tweede Wereldoog.

Kleine nazaten van de boom zijn inmiddels over de hele wereld geplant. Veelal in Nederland, maar ook in bijvoorbeeld Joodse gemeenschappen in de Verenigde Staten. Eind 2020 kreeg de gemeente van de stichting ElemenTree het aanbod om zo’n nazaat te planten in de gemeente Ommen. Dit aanbod werd doorgespeeld naar de Stichting 75 jaar Vrijheid, met daarbij het verzoek om na te denken over de haalbaarheid, en een plek voor deze boom.

In goed overleg met de stichting ElemenTree en na deskundig advies van hierin gespecialiseerde ambtenaren kwam het bestuur van de stichting daar wel uit. De nieuwe woonwijk die in het Haven Oost gebied wordt ontwikkeld ligt in de nabijheid van de Joodse begraafplaats en de begraafplaats aan de Hardenbergerweg, waar ook vier Engelse bevrijders liggen begraven.

De Stichting Ommen 75 jaar Vrijheid heeft meegedacht over de naamgeving van de straten in deze nieuwe wijk, en daarover suggesties gedaan aan het dagelijks gemeentebestuur. “De bestuursleden zouden het prachtig vinden als deze namen betrekking hebben op vrijheid en vrede. Het zou bijvoorbeeld de Vredeswijk kunnen worden”, licht Ronald Bakker namens de stichting toe.

Het college van burgemeester en wethouders komt naar verwachting in de loop van dit jaar naar buiten met de straatnamen voor de nieuwe wijk; en de stichting hoopt dat haar suggesties daarbij worden overgenomen. Het idee van de stichting is dan ook om de nazaat van de Anne Frankboom op een prominente plek nabij de ‘nieuwe Vredeswijk’ te plaatsen.

“Immers, waar komt de Anne Frankboom beter tot zijn recht dan in de driehoek Vredeswijk, Joodse begraafplaats en de begraafplaats waar de omgekomen Engelse bevrijders liggen begraven?”, aldus Bakker. De voorkeur ligt op het zuidelijke uiteinde van de voormalige haven, op het grasveldje tussen Haven Oost, Haven West en de Hardenbergerweg.

De bewuste zaailing staat sinds het aanbod gereserveerd op een kwekerij, en eind dit jaar zou het beste moment zijn om de paardenkastanje te planten. De verdere verzorging van de boom is reeds uitgedacht. En de huidige redenering is dat de vier bomen die nu op het perk staan verplaatst kunnen worden; daar zijn ambtenaren en boomdeskundigen naar aan het kijken.

De stichting wil samen met belanghebbenden het plan als een maatschappelijk initiatief bij het dagelijks bestuur neerleggen. Maar voor het zover is wil het wel eerst goed overleg voeren met de buurt en andere belanghebbenden. Zij hebben deze week een brief in de bus gekregen voor een informatiebijeenkomst gepland op 2 juni, om daar te praten over de plannen.

Twee partijen hebben inmiddels een ontwerp gemaakt voor een informatiezuil nabij de boom. Deze worden bij de informatieavond ook toegelicht. Het plan zou het initiatief om water terug te brengen in de voormalige haven niet in de weg staan.

Wie geen uitnodiging heeft gekregen, maar wel als belanghebbende wil meepraten is welkom om zich bij de Stichting Ommen 75 jaar Vrijheid te melden. Dan kan onder meer via de contact gegevens op de webpagina www.ommen75jaarvrijheid.nl/contact.