Ommen – Hoewel het iets is dat vaak onder de radar blijft, is het een feit dat ook in Ommen mensen in armoede leven. Ruim tweehonderd huishoudens leven van een uitkering; en vier procent van de kinderen groeit op in zo’n gezin. De voedselbank in Ommen voorziet zo’n honderd cliënten van boodschappen. Als aanvulling op die voorziening bestaat er al enkele jaren een wens voor een kledingbank. Een plek waar Ommenaren met zeer weinig financiële middelen terecht kunnen voor degelijke, maar vooral essentiële kleding en schoenen.
Eind 2019 kreeg Margaret Otten weet van de vraag naar zo’n voorziening. Ze ging eens kijken bij de kledingbank in Hardenberg. Daar is al vijftien jaar zo’n plek, waar cliënten van de voedselbank op afspraak kleding kunnen uitzoeken. Ook in Nieuwleusen is zo’n voorziening. Maar die plekken zijn voor de bewuste inwoners van Ommen simpelweg te ver weg met bijvoorbeeld het prijzige openbaar vervoer. Ook kleding bij de kringloopwinkel ligt voor deze mensen vaak buiten de financiële mogelijkheden.
Nodig
“Het is belangrijk dat zij in de eigen gemeenschap toegang hebben tot een kledingbank”, meent Otten. Het verbaasde het bestuur en medewerkers van de kledingbank in Hardenberg dan ook dat zo’n voorziening in Ommen nog niet bestond. Uiteindelijk zocht Otten contact met het bestuur van de Voedselbank Hardenberg-Ommen, en volgde een gesprek met wethouder Bongers. Daar kwam de opvatting uit voort om eerst de haalbaarheid en noodzakelijkheid te onderzoeken.
Dat werd begin 2020 gedaan onder de cliënten van de voedselbank. In eerste instantie bleek er bij 62 personen behoefte te zijn. Tegen het einde van afgelopen jaar was deze groep al gegroeid naar 96 personen. De verwachting is dat de corona pandemie deze vraag alleen nog maar zal doen toenemen. De crisis brengt volgens de initiatiefnemers wel meer begrip voor de situatie waarin sommige mensen verkeren.
“Ik denk dat mensen nu ook vaker in de omgeving hebben gezien dat mensen hun baan zomaar kunnen verliezen. En men meer begrip krijgt voor mensen die echt in de problemen komen”, zegt penningmeester Hilma Jansman. Toch blijft er volgens de bestuursleden een taboe rusten op dergelijke problemen. “Ga toch werken of schouders er onder zetten wordt er dan gezegd. Maar schouders kunnen niet altijd meer alles dragen. Je kan vandaag ziek worden en niet meer kunnen werken. Of kijk bijvoorbeeld naar de toeslagen affaire”, zegt Otten.
Basisbehoefte
Om hulp vragen is volgens de stichting absoluut geen schande, of iets om voor te schamen. Toch wordt er volgens Jansman vaak nog te lang gewacht met hulp zoeken: “En dan is alles op. Het is fijn als je dan ergens heen kunt die je in ieder geval van een goed stel kleren kunnen voorzien.” Otten vult aan: “Als je jezelf netjes kunt presenteren krijg je weer een positiever zelfbeeld, en ben je zelfverzekerder voor bijvoorbeeld sollicitatiegesprekken.”
Zo zijn er meer voorbeelden denkbaar waarbij kleding een wezenlijke rol kan spelen. “Denk aan kinderen die steeds te kleine of versleten kleren dragen, en daardoor het mikpunt van pesterijen worden. Dat kan niet goed zijn voor de ontwikkeling.” Wat de initiatiefnemers betreft is kleding een basisbehoefte voor de medemens. “Het gevoel van eigenwaarde voor mensen gaat er mee omhoog, en verlaagt de drempel naar werk, of vrijwilligerswerk”, zegt Otten.
Pop-up
Toen de corona situatie medio 2020 rustiger werd, werden er verdere gesprekken gevoerd. Maar omdat een dergelijk initiatief ontwikkelen veel tijd kost, kwamen de initiatiefnemers met het idee om in december dat jaar al vast een tijdelijke pop-up store op te zetten; om de belangstelling af te gaan tasten. Van een tweedehands winkel voor kinderkleding die sloot kon de inboedel worden overgenomen, en de Carrousel bood een week lang een ruimte aan. Via flyers bij voedselpakketten werd het onder de doelgroep gebracht.
De uitnodigingen brachten gelijk al veel respons. Maar juist in die bewuste week werd de lockdown aangekondigd, en moest de pop-up store noodgedwongen haar deuren sluiten. Toch konden in de slechts twee dagen dat het open kon 35 personen van kleding en schoeisel worden voorzien. Men wist genoeg; er is plek voor zo’n voorziening in Ommen.
Subsidie
In het nieuwe jaar werden weer verdere stappen gezet om de Kledingbank Ommen vorm te gaan geven. Zo’n organisatie kan echter niet bestaan zonder financiering. Door de initiatiefnemers werden aanvragen gedaan bij verscheidene fondsen. Maar deze komen maar zelden samen, en eventuele toekenningen daarvan duurt lang. Aanleiding voor het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Ommen om een eenmalige aanjaagsubsidie van 12.250 euro te verlenen.
“Het verlenen van een éénmalige aanjaagsubsidie maakt dat het project op korte termijn van start kan gaan, initiatiefnemers enthousiast blijven en kwetsbare inwoners van Ommen kunnen worden voorzien in hun eerste levensbehoeften”, motiveert het college haar besluit. Het beseft ook dat het een enigszins dubbel karakter heeft. “Een prachtig initiatief, maar eigenlijk hoop je vanuit armoedebeleid dat zoiets niet nodig zou moeten zijn. Helaas blijkt dat toch wel het geval”, reageert wethouder Bongers.
Warm hart
Net zoals bij de pop-up store kon er een ruimte worden gevonden in de Carrousel, in een hoek op de eerste verdieping van de bibliotheek. Daar werd afgelopen vrijdag voor het eerst een inzamel moment gehouden. Mensen werden gevraagd om daar kleding en schoeisel dat schoon, heel en echt nog een tweede leven kan leiden in te leveren. Het werd al snel duidelijk dat veel inwoners het initiatief een warm hart toedragen.
Tientallen zakken en tassen vol met broeken, truien, sokken en schoenen en noem maar op werden langsgebracht. Naast kleding werden ook andere textielgoederen zoals beddengoed gebracht. “Het is echt overweldigend, dit had ik ook niet kunnen dromen”, reageert Otten tijdens het aannemen. Een van de donateurs reageerde: “Als ik het hier breng weet ik zeker dat het daadwerkelijk terecht komt bij mensen die het nodig hebben. Als ik het in een kledingcontainer doe wordt het gewoon weer verkocht door de kringloop.”
De vrijwilligers zijn vrijdag gelijk begonnen met het uitzoeken en filteren van de kleding. Zo moet het worden gesorteerd op bijvoorbeeld zomer en winter, en natuurlijk de verschillende maten. De stichting is blij met de grote toestroom aan goederen. “We horen van de andere kledingbanken dat een grote voorraad nodig is. Er kunnen honderden kledingstukken in een week doorgaan.”
Op wat voor kleding specifiek veel vraag is weten de vrijwilligers nu nog niet. De vrijwilligers die de uitgifte begeleiden zullen daarbij een boek bijhouden, waarin opmerkingen en vragen naar specifieke kleding kan worden opgenomen. “Bijvoorbeeld een bepaalde maat die mist, of specifieke items. Dat proberen we dan met nadruk te verzamelen”, licht Otten toe.
Afspraken
Sinds de tijdelijke winkel bijna een jaar geleden zijn er geen kleren meer uitgedeeld. Er moet nog wel het een en ander gebeuren, zoals het realiseren van een pashokje, maar de bedoeling is dat de kledingbank deze maand echt van start kan gaan. Met inwoners die in aanmerking komen en belangstelling hebben worden dan specifieke afhaalafspraken gemaakt.
“Alles gaat op afspraak straks. Er zijn mensen die denken dat dit een winkel met reguliere openingstijden is, maar zo werkt het niet. Dat kan ook niet. We hebben ook te maken met privacy”, zegt Otten. De vrijwilligers die de uitgifte begeleiden weten ook niet wie de cliënten zijn, doordat zij worden geanonimiseerd met codes.
Hulpverlening
Op het moment worden de hulpbehoevenden doorverwezen vanuit de voedselbank. Maar de stichting is druk bezig om een netwerk van doorverwijzingen vanuit allerlei hulpverleningsinstanties op te zetten. Daarmee wil het ook de doelgroep bereiken die zelfs voor de voedselbank niet in aanmerking komt. “Er zijn veel mensen die langdurig in een bepaalde schrijnende situatie zitten”, zegt Otten. “Maar denk bijvoorbeeld ook aan mensen die alles zijn verloren door een brand.”
Hulpverlenende organisaties die mensen tegenkomen met een behoefte aan kleding zullen hen dan ook door kunnen verwijzen naar de kledingbank. “Denk bijvoorbeeld aan de kerk en vluchtelingenwerk. Maar ook wijkconsulenten van de woningstichting, huisartsen en andere allerlei andere organisaties”, zegt Otten. In Hardenberg blijkt een groot deel van de cliënten uit deze hoek te komen. Maar ook mensen die op of onder bijstandsniveau leven, of mensen die in de schuldhulpverlening terecht zijn gekomen.
Carrousel
De kledingbank zit vooralsnog gevestigd in de Carrousel. Op termijn is de verwachting dat er intrek wordt genomen in een meer permanente plek. Inmiddels is er vanuit de wethouder een toezegging dat de stichting in ieder geval wordt meegenomen in de plannen voor de voormalige spuiterij in Haven Oost. Daarbij kan dan wellicht ook de link worden gelegd met het inloophuis; waar de kledingbank al een band mee heeft. “Maar dan moeten we wel eerst bewijzen dat het kan”, zegt Otten.
“Dit is in die zin tijdelijk, om te starten en kijken of het levensvatbaar is. Of we het allemaal rond kunnen krijgen”, vult Jansman aan. Dankzij de gemeentelijke subsidie is het eerste jaar nu in ieder geval rond. “Maar het fondsenwerven, het geld generen gaat natuurlijk gewoon door.” Er zijn giften van de Lions Club en het Kansfonds, maar ook van het Armoedefonds en van Stimuland komt er geld. Toch blijft de stichting doorlopend op zoek naar sponsoren. “Fondsen om de locatie, inventaris en andere benodigde zaken te bekostigen blijven altijd nodig. Huisvesting is altijd de grootste kostenpost.”
Inleveren
Een permanente inlever container waar altijd kleding kan worden achtergelaten zal er voorlopig niet komen. “We hopen dat mensen door de persoonlijke inlevering wat voorzichter zijn, dat er wat kritischer wordt gekeken of het een tweede leven kan krijgen. Kortom; dat het niet als dumpplaats wordt gebruikt”, motiveert Otten. Wel zullen er afhankelijk van de beschikbaarheid van de vrijwilligers meer inlevermomenten komen. Zo zal er naar aanleiding van de grote belangstelling dinsdagmiddag vanaf twee uur opnieuw een inlevermoment zijn in de verdieping van de bibliotheek. Naast kleding is de stichting ook op zoek naar meer kledinghangers, voornamelijk voor volwassenen kleding.
Meer informatie over het initiatief is te vinden op de website www.kledingbankommen.nl. Mensen die willen helpen door vrijwilliger te worden, of door kleding te doneren kunnen ook mailen naar kledingbankommen@gmail.com. Mensen die geld willen doneren kunnen dat doen op bankrekeningnummer: NL03 RABO 0372 6503 33 t.n.v. Stichting Kledingbank Ommen.