KWF neemt na ruim 70 jaar afscheid van collectebus, “Steeds minder mensen hebben contant geld in huis”

Ommen – Een rammelende bus met munten zal niet langer de komst van de collectant van het KWF inluiden. Tijdens de jaarlijkse collecteweek die deze week plaatsvindt in Ommen wordt er alleen nog maar ‘digitaal’ gecollecteerd. De rond de 100 collectanten in Ommen gaan langs de deuren met een bord, met daarop een iDEAL QR-code. De landelijke organisatie is daarmee het eerste goede doel dat de overstap maakt.

De geldinzameling voor de stichting is sinds het begin, ruim 70 jaar geleden, flink veranderd. Van de in te vullen lijsten die precies lieten zien hoeveel de buren hadden gedoneerd, tot de anonieme collectebussen waarin de guldens en later de euro’s verdwenen. Maar de bussen worden nu om diverse redenen voorgoed afgeschaft. “Steeds minder mensen hebben contant geld in huis”, leggen Robert en Judith Meijerink uit, regiocoördinatoren van het collecteteam in Ommen. “Al ruim driekwart van het betaalverkeer is met pinpas of smartphone.”

Robert en Judith Meijerink zijn regiocoördinatoren van het collecteteam in Ommen.

Contant

Toch is het vooral de complexiteit die het contante geld met zich meebrengt wat de verandering doet intreden. “Het storten van contant geld bij de banken wordt alsmaar duurder, en bovendien op steeds minder plekken mogelijk”, verklaart Judith. “In Ommen moet het muntgeld naar de Karwei, en het briefgeld in de gewone pinautomaat. Maar er zijn ook heel veel plaatsen waar men naar een andere stad of dorp moet rijden om te kunnen storten.”

Dat storten gaat ook niet altijd feilloos. Vanzelfsprekend moet alles verantwoord worden, maar als er dan geen stortingsbewijs komt of de machine een andere telling geeft, brengt dat een grote rompslomp met zich mee. “Wij kregen vorig jaar bijvoorbeeld geen stortingsbewijs”, herinnert Judith. De KWF is al langer bezig met het moderniseren van de collecte.

QR-code

Volgens Currence – de eigenaar van iDEAL – heeft de coronapandemie het digitale betaalverkeer een enorme boost gegeven. De QR-code voor het betaalplatform werd massaal uitgevonden in winkels en restaurants. En na de eerste explosieve stijging in 2020 bleef het gebruik ook in 2021 in opmars, met een toename van ruim 50% ten opzichte van het jaar daarvoor.

In 2018 werd de scanbare iDEAL code voor het eerste geïntroduceerd bij de KWF-collecte, en sindsdien stond deze op de voorkanten van de plastic bussen. Bij wijze van proef werd er afgelopen jaar in 24 verschillende gemeenten uitsluitend met de QR-code gecollecteerd. Volgens het KWF met een overwegend positief resultaat én een hogere opbrengst.

Toch zal de betaalmethode ondanks dat het op steeds meer plekken de standaard wordt, voor collectanten en gevers eerst wel onwennig zijn. Vorig jaar was ‘slechts’ 2% van het opgehaalde geld in Ommen afkomstig van de QR-code op de bus. Maar toen kon er nog wel contant worden gedoneerd. “Dus dat is denk ik niet goed te vergelijken”, benadrukt Judith. “Maar wij zijn natuurlijk ook heel benieuwd hoe dit gaat verlopen, en wat het betekent voor de opbrengst.”

Volgens het KWF zitten er vooral voordelen aan de nieuwe methode. Net als bij een contante donatie is de donatie eenmalig, en de hoogte van het te doneren bedrag vrij te kiezen; al is er wel een minimum van één euro. Ondanks dat de donatie digitaal plaatsvindt, is het nog steeds anoniem en worden er geen gegevens aan de KWF doorgegeven. Elke QR-gift staat direct op de rekening van het KWF, wat ook veel organisatorisch en administratief geregel onnodig maakt.

De nieuwe methode is vooral ook veiliger voor de collectanten. Ze hoeven niet meer met – zware – bussen vol met geld over straat en het wellicht thuis bewaren. Toch heeft het nieuwe digitale aspect wel een handjevol collectanten afgeschrikt, volgens de Meijerinks. “We horen van de wijkhoofden (die de collectanten regelen, red.) dat er toch wel mensen zijn die stoppen. Maar veelal zijn daar weer andere mensen voor gevonden.”

Rood bord

Het doneren via QR-code is in theorie en praktijk een simpele en snelle handeling. Op het rode bord dat de collectant mee draagt staat een code die net zoals bij een betaling aan een webwinkel gescand kan worden met de mobiel bankieren of camera-app op een smartphone. Deze opent dan razendsnel een iDEAL betalingshandeling, om direct het geld over te maken aan het KWF. Voor gebruikers van mobiel bankieren kost het overmaken hooguit een handvol seconden.

Mensen die wel een smartphone hebben, maar niet mobiel bankieren kunnen ‘ouderwets’ met een paslezer van hun bank betalen. Mensen die ook geen smartphone gebruiken kunnen natuurlijk ook doneren, door geld over te maken op het rekeningnummer van het KWF. Uitzonderingen voor contant geld worden er niet gemaakt. “Waar moet de grens dan worden getrokken?”

Er zullen dan ook ongetwijfeld groepen zijn die worden afgeschrikt door de transformatie. “Het zal vast eerst flink wennen zijn, maar eens moet nou eenmaal de eerste keer zijn. Dit is de toekomst, en daar moeten we uiteindelijk toch echt mee verder”, blikt Robert vooruit. “KWF is natuurlijk wel degene waar iedereen naar kijkt. Met deze innovatie maken we de collecte klaar voor de toekomst.”

Op de website van het KWF is uitgebreid te vinden hoe de nieuwe manier van collecteren in zijn werk gaat; mede zodat men zich goed kan voorbereiden. “Het is een belangrijk doel, dus blijf vooral geven”, roept Judith op. “Dan kunnen we óók in de komende jaren doen wat we zo belangrijk vinden: zoveel mogelijk geld ophalen tegen kanker, en voor het leven.”

Er zijn nog extra wijkhoofden en collectanten welkom in Ommen. Meer informatie daarover is te vinden op de pagina www.kwf.nl/help-mee/vrijwilliger.