Ommen – Het Adema orgel in de rooms-katholieke Sint Brigitta kerk is grondig gerestaureerd, zowel qua uiterlijk als klank. Het uit 1878 daterende instrument is onder handen genomen door Klaas Hagels en zijn zoon Arjen, van Hagels en Zonen Muziek uit Dedemsvaart. Klaas Hagels (71) is sinds vijf jaar zelf organist en cantor-dirigent in de kerk, en kent het orgel dan ook maar al te goed.

Toen de locatieraad een paar jaar geleden besloot dat er groot onderhoud aan het orgel nodig was, bracht Hagels de wens om drie pijpen die samen één register vormden uit elkaar te halen naar voren. Volgens de orgelkenner waren ze samen veel te sterk om de koorzang goed te kunnen begeleiden; als drie aparte registers klinken ze nu zachter en beter.

Het maandenlange restauratieproject ging afgelopen voorjaar van start. Vader en zoon Hagels deden dat samen met vrijwilligers Ton Hoogenboom en Henk Geerts van de kerk. Hoogenboom nam het restaureren van de orgelkas op zich, en zorgde er onder meer voor dat dichtgespijkerde panelen uitneembaar zijn geworden. Geerts voorzag de orgalkas vervolgens van nieuw schilderwerk. De bruinrode kleur van de orgelkas heeft plaats gemaakt voor een fris wit en geel; de pauselijke kleuren.

Engeltjes

Hagels maakte een nieuwe speeltafel, en restaureerde de pedaal- en orgelbank. Het binnenwerk van het orgel werd zorgvuldig gereinigd; alle pijpen zijn losgehaald, schoongemaakt en gerestaureerd. De pijpen die het aanzien vormen zijn gepolijst, en van bladgoud voorzien. Boven op het orgel stond voorheen een harp als versiering, maar die is nu vervangen door een engel met een viool. Aan weerszijden daarvan staan engeltjes met een bazuin.

Bij de restauratie kwamen verder geen grote gebreken aan het licht, maar dook wel een historische verrassing op. Op de achterzijde van de grootste frontpijp vond Hagels een inscriptie met de tekst: ‘Deze eerste pijp is gezet door de Zeer Eerw. Heer A.J. Teubner R-C-P en pastoor – Stichter van het orgel Ommen 11 Augustus 1878.’ De afkorting R-C-P staat hier voor ‘rooms catholiek priester’; Teubner was pastoor van de kerk van 1876 tot 1879.

Schokland

Het orgel in de kerk werd in de negentiende eeuw gebouwd door Carolus Borromeus Adema en Zonen uit Leeuwarden, en is later enkele keren uitgebreid. Net als de vele andere kerkinstrumenten die zijn gemaakt door deze familie van orgelbouwers, staat ook dit ‘Adema-orgel’ bekend om zijn warme diepe klank. In 1878 werd het orgel geplaatst in kerk van de Ommer Sint Brigitta parochie, die afkomstig was van het eiland Schokland. De kerk op het door overstroming bedreigde Schokland werd in 1860 afgebroken en naar Ommen gebracht en herbouwd. Op 15 december 1861 werd de herbouwde kerk in Ommen in gebruik genomen.

Nieuwe kerk

Op 26 juni 1939 werd de nieuwe en huidige kerk in gebruik genomen pal naast de oude kerk, die toen werd afgebroken. Het Adema orgel verhuisde mee naar de nieuwe kerk. In 1974 werd het orgel uitgebreid met een tweede klavier door B. Koch en Zonen uit Apeldoorn. Ook het koor bij het orgel werd uitgebreid. Eerder was dit niet nodig omdat er gregoriaans werd gezongen, maar de koorliturgie deed haar intrede, waardoor er te weinig ruimte was bij het orgel.

Na het intoneren en een paar keer stemmen werd het orgel afgelopen zaterdag feestelijk in gebruik genomen. De met Hagels bevriende Duitse organist Matthias Eisenberg verzorgde die middag een concert. Gistermorgen werd het orgel door pastoor Monninkhof ingewijd tijdens de eucharistieviering.