Junne/Ommen – De brug over de stuw in Junne zorgt al geruime tijd voor enige verdeeldheid in de regio. Nadat schade werd vastgesteld is de brug over de eeuw oude stuw inmiddels al meerdere jaren alleen toegankelijk voor licht verkeer. Direct omwonenden van de brug en de toegangswegen ervaren zodoende minder overlast van zwaar verkeer. Sommige bewoners van Junne vrezen dan ook dat wanneer er een nieuwe brug komt er weer zware voertuigen over de smalle wegen zullen denderen. Zij zien liever een renovatie van de huidige brug, en herstel van de oude situatie. Een deel van hen zoekt al langer de publiciteit op. Ook is een online petitie gestart.

Agrariërs en loonwerkers moeten ondertussen al jaren vele kilometers omrijden. Noodgedwongen moeten zij duizenden liters extra brandstof verbruiken. Kosten die zij nergens kunnen verhalen. Ook aanwonenden van de Zeesserweg willen snel een nieuwe oversteek over de Vecht bij Junne. Het zware verkeer kan nu niet veel anders dan de rivier oversteken via de Vechtbrug in Ommen. Om daar te komen moeten zij over de in 2016 tot fietsstraat heringerichte Zeesserweg. Een zeer onwenselijke situatie, en verkeerstellingen daar tonen dat het zware verkeer sinds de afsluiting van de brug in Junne fors is toegenomen.

Besluit

Een groep bewoners van Junne houdt vast aan hun standpunt, en blijft de gemeente oproepen de brug niet te vervangen, maar in plaats daarvan te renoveren en de oude situatie te herstellen. Het staat echter al onomkeerbaar vast dat er een nieuwe brug zal komen. “De brug is al jaren afgesloten omdat het onveilig is. Daarvan heeft de raad gezegd; die moet vervangen worden. Dat heeft de raad al in 2018 unaniem besloten”, aldus verkeerswethouder Leo Bongers. “Het besluit is al genomen”, benadrukt hij.

In september van 2018 is door de gemeenteraad besloten om een voorkeursvariant voor de brug uit te gaan werken. Tijdens de begrotingsvergadering van 8 november later dat jaar heeft de gemeenteraad unaniem budget beschikbaar gesteld voor de brug. Daarmee is het besluit door de gemeenteraad genomen, en heeft zij het college de opdracht gegeven om de brug verder uit te gaan werken.

Nadat het waterschap van koers veranderde wat betreft de toekomst van de stuw, besloot het college op 4 juni 2019 om de voorkeursvariant aan te passen, naar een brug bovenstrooms en los van de stuw. Drie dagen later is de gemeenteraad daarover geïnformeerd. Bij de uitwerking van deze voorkeursvariant zijn een aantal aspecten aangegeven die bij de planvorming en ontwerpfase nog nader uitgewerkt moesten worden. Daarin wil het college nu stappen gaan zetten, om zo naar de daadwerkelijke realisatie van de nieuwe brug toe te werken. “We zitten nu in de fase waar we kijken hoe we die nieuwe brug in passen. Niet alleen landschappelijk, maar ook verkeerstechnisch”, zegt Bongers.

Ontheffing

Om ervoor te zorgen dat de nieuwe brug alleen gebruikt wordt waarvoor die bedoeld is, en om overlast van sluipverkeer te voorkomen, denkt het college aan een gebiedsbeperking. “Daar zit nog wel wat verwarring tussen. Mensen denken het sluipverkeer wat nu in Zeesse is dan allemaal weer bij de brug in Junne komt. Maar dat is niet zo. Wij denken aan een gebiedsverbod voor grote vrachtauto’s en landbouwvoertuigen. Voor het hele gebied, met ontheffing voor degene die er echt moeten zijn. Dus in die zin zal het juist een verbetering betekenen”, aldus Bongers. Op basis van de bevindingen van een uitgevoerd verkeersonderzoek werd hetzelfde geadviseerd. Deze beperking moet dan met verkeersborden aan de randen van het gebied duidelijk worden gemaakt. Ook in Zeesse moet deze geslotenverklaring dan van kracht worden.

Indien de herkomst en/of bestemming van het verkeer in het ‘bestemmingsverkeer’ gebied ligt kunnen zij dan een ontheffing aanvragen. Het voorstel is om daarbij te gaan werken met een ‘omrijfactor van 1,5’. Werken met die factor zorgt ervoor dat bijvoorbeeld een ondernemer uit Hardenberg geen ontheffing kan krijgen. Deze kan namelijk al veel eerder beslissen aan welke zijde van de Vecht die uit wil komen, en heeft dus geen belang bij gebruik van de brug. Wanneer een ondernemer uit bijvoorbeeld Den Ham komt, en net ten noorden van de Vecht moet oogsten, heeft die wel belang bij gebruik van de brug.

Fysieke belemmering

Voor het instellen van de geslotenverklaring moet een verkeersbesluit worden genomen, en voor het verlenen van de ontheffingen zal een verordening moeten worden opgesteld. De handhaving van de geslotenverklaring is daarbij een belangrijk onderdeel. Een deel van de bewoners geeft al langer aan er geen problemen mee te hebben als lokale boeren de brug gebruiken, maar geen vertrouwen te hebben in de handhaving van de gemeente. Zij vinden dat er een fysieke belemmering moet komen. Dit heeft volgens het college echter ook weer nadelen. Dergelijke systemen zijn storingsgevoelig, en alleen goed in stand te houden wanneer er een degelijke beheerorganisatie aanwezig is.

Handhavingsplan

Handhaving van de geslotenverklaring zal dus moeten plaatsvinden door de gemeentelijke handhavingsdiensten. Een uitzondering daargelaten zal handhaving door de politie volgens het college niet realistisch zijn. Het college geeft aan dat de bewoners een garantie willen dat er wordt gehandhaafd. Om tot een werkbaar protocol te komen, en met bewoners afspraken te kunnen maken over de handhaving, zal een handhavingsplan opgesteld moeten worden.

Daarin worden onder andere de momenten van handhaving en de capaciteitsinzet vastgelegd. Bijvoorbeeld gekoppeld aan oogstperiodes, maar ook aan klachten en terugkoppeling van bewoners. Ook worden hierin evaluatiemomenten over het functioneren van het handhavingsplan vastgelegd. Een concept van dit handhavingsplan zal worden voorgelegd aan de klankbordgroep. Een fysieke beperking wordt als optie voorgesteld indien de handhaving niet blijkt te werken.

Aanvullende maatregelen

Uit het verkeersonderzoek dat is uitgevoerd is naar voren gekomen dat de omgeving wil dat op een aantal locaties aanvullende verkeersmaatregelen komen. Het aanbrengen van passeerhavens op de Nieuwe Hammerweg en de Junnerweg worden door het college gezien als maatregelen die noodzakelijk zijn voor het gebruik van de brug. Uitgangspunt hierbij is dat bomenkap niet noodzakelijk is. Het aanbrengen van verkeer remmende maatregelen op de toe leidende Stegerendijk, en het aanleggen van een vrij liggend fietspad daarnaast, zijn wensen die niet als noodzakelijk voor het gebruik van de brug worden gezien.

Nadere uitwerking van deze verkeersmaatregelen dient nog met de omgeving te worden afgestemd. Het college is geadviseerd om deze aanvullende maatregelen nader af te wegen in het Meerjaren Uitvoeringsprogramma Verkeer en Vervoer. Daarin kan dan een afgewogen keuze gemaakt worden voor de realisatie van dergelijke maatregelen, en wensen binnen een breder verband.

Landschappelijke inpassing

Voor de realisatie van de nieuwe brug is een goede landschappelijke inpassing essentieel. In het vooroverleg met ‘Het Oversticht’ is als advies afgegeven om een nadere uitwerking te maken waarbij de toekomstige burg en stuw een combinatie wordt met een ‘hoge ontwerpkwaliteit’. Het college wil dat advies nadrukkelijk meenemen in het ontwerp van de brug en de stuw. In samenspraak met het Landgoed Junne wordt gekeken naar het versterken van de landschappelijke kwaliteit op de aangrenzende gronden van het landgoed nabij de brug.

Doorgang

Hoewel het college nu eigenlijk wel door wil met de realisatie van de brug, is de verwachting dat er voorlopig nog geen bruggenbouwers aan de slag zullen gaan in Junne. Voor de realisatie van de brug is namelijk een omgevingsvergunning met uitgebreide voorbereidingsprocedure noodzakelijk. Zolang de landelijke maatregelen rond het voorkomen van de verspreiding van het coronavirus gelden is het niet mogelijk om de gebruikelijke bijeenkomsten te organiseren. De derde bijeenkomst van de klankbordgroep stond gepland op 24 maart, en werd in eerste instantie verplaatst naar 14 april. Maar mede op verzoek van de klankbordgroep is ook deze bijeenkomst niet doorgegaan.

Tijdens die bijeenkomst stond het ontwerp van de brug en de aansluitende wegen daarvan op de agenda. Bewoners van Junne en Stegeren hebben samen met andere belanghebbenden een vertegenwoordiging in de acht leden tellende klankbordgroep. “Wij zijn nu bezig met een nieuwe invulling van de klankbordgroep bijeenkomst van 24 maart die geen doorgang kon vinden. De reeds genomen collegebesluiten bevatten alleen onderwerpen waarover, voor de ingang van de coronamaatregelen, afstemming is geweest met de klankbordgroep en via informatiebijeenkomsten. Onderwerpen die impact hebben op de omgeving voor inwoners worden eerste besproken met de klankbordgroep”, laat gemeentewoordvoerder Nick Lubberman weten.

De relevante onderwerpen zullen dus eerst worden afgestemd, voordat de omgevingsvergunning wordt aangevraagd. Daardoor zal het proces een langere doorlooptijd hebben. Dit betekent dat niet in het komend najaar, maar waarschijnlijk in het voorjaar van 2021 pas kan begonnen met de werkzaamheden. Dan is de verwachting dat de alle vergunningsprocedures zijn doorlopen. Het hoogwaterseizoen op de Vecht is dan ook voorbij, en zou een aannemer dus kunnen starten met de bouw van de brug. Mogelijke bezwaren tegen de omgevingsvergunning kunnen ook nog een vertragend effect hebben.

Stikstof

De onduidelijkheid rondom landelijk en provinciale richtlijnen ten aanzien van de ‘stikstof’ wetgeving hebben eveneens invloed op de doorlooptijd van het project. Voor de wet natuurbeheer is een Quickscan natuurtoets uitgevoerd, daarvan maakte een AERIUS-berekening ook deel uit. Uit de eerste resultaten daarvan blijkt dat de stikstofdepositie de norm zal overschrijden. Aangezien het voormalige Programma Aanpak Stikstof (PAS) niet meer in werking is, is voor het college nog niet helemaal duidelijk binnen welke kaders naar een oplossing kan worden gezocht om wel aan de eisen te voldoen.

In overleg met de Provincie Overijssel -het bevoegd gezag- zullen eventuele oplossingen verder uitgewerkt moeten worden. Dit zal maatwerk worden, omdat hier geen pasklaar antwoord voor is. Er zou bijvoorbeeld tijdelijk kunnen worden gestopt met de bemesting van een landbouwperceel in de omgeving van de brug. Ook kunnen ammoniakrechten worden geleased, of kan een vergunning voor toestemming voor de uitstoot worden afgekocht. Berekeningen worden nu gemaakt, en moeten worden ingediend bij het aanvragen van de omgevingsvergunning.

Budget

Op diverse onderdelen wordt op het moment een overschrijding van de oorspronkelijke begroting verwacht. Zo is de verwachting dat er meer geld zal gaan naar het omgevingsmanagement, aanvullend onderzoek en procedures ten aanzien van stikstof, en de landelijke inpassing van de nieuw te realiseren verkeersbrug.

Vervolg

De eerstvolgende informatiebijeenkomst heeft nog geen concrete datum, vooralsnog is het de bedoeling deze medio juni te houden. Of dit door kan gaan zal kort van tevoren pas duidelijk zijn. “De exacte consequenties voor de planning zijn mede afhankelijk van het moment waarop er weer een klankbordgroepbijeenkomst is”, aldus Lubberman. Betrokkenen worden via de nieuwsbrief door de omgevingsmanager op de hoogte gehouden.