GIETHMEN – De brandweer is op het begin van de middag van woensdag 29 augustus in actie gekomen bij een melkveebedrijf aan de Oude Hammerweg in Giethmen, in het buitengebied van Ommen. Een boer had hier gisteren mais ingekuild en ingegraven. Vandaag merkte hij op dat hier dampen vanaf kwamen. De boer vertrouwde het niet en, mede met dank aan de media-aandacht van de afgelopen dagen, besloot hij 112 te bellen. De brandweer stelde vast dat er inderdaad giftige gassen vrijkwamen en heeft ontluchtingsplekken gemaakt zodat de kuil kan ‘ademen’. Volgens de Adviseur Gevaarlijke Stoffen van de brandweer kan het nog wel enkele dagen duren voordat alle gassen zijn weggetrokken.
Brandweer
De brandweer heeft de boer ingelicht over hoe te verder te handelen. Als hij het opnieuw niet vertrouwd is hem verteld de brandweer opnieuw te bellen. Zij hebben beschermende uitrusting voor dergelijke situaties en kunnen dan in verder overleg kijken over hoe verder op te treden. De brandweer behandelt het ontsnappen van gas uit maiskuilen als een incident met gevaarlijke stoffen.
Koeien
In de stal stonden een aantal koeien. Deze zijn op advies van de Adviseur Gevaarlijke Stoffen naar buiten gehaald. De gassen ontsnapten redelijk dicht bij de stal en blijven laag aan de grond hangen. Bij kleine concentraties is het gas niet te zien of te ruiken. Een dierenarts is naar de stal gekomen om een aantal pinken -die nog niet eerder buiten waren geweest- een stressremmer te geven.
Camping Bergzicht
Vlak naast de kuil ligt de rand van camping Bergzicht. De brandweer gaat de camping inlichten over de situatie om te kijken wat verstandig is. Er is vooralsnog geen sprake van een ontruiming of zoiets dergelijks. Dit alles opnieuw in overleg met de Adviseur Gevaarlijke Stoffen en de bevolkingszorg van de gemeente Ommen.
LTO
De LTO adviseert boeren om mensen en dieren twee weken na het inkuilen niet in de buurt van de kuil te laten komen. Het advies is om desnoods de kuil af te zetten met lint of hekken. Daarnaast is het volgens de landbouworganisatie verstandig om continue de wind in de gaten te houden, zodat de gassen niet naar mensen of dieren kunnen waaien. Als dit wel kan gebeuren is het advies om vooruit te plannen welke noodmaatregelen dan eventueel getroffen moeten worden. Als er sprake is van acuut gevaar moeten mensen en dieren direct worden geëvacueerd naar een bovenwindse locatie en de brandweer worden ingelicht. “Er is maar één advies”, zegt Jetty Middelkoop, Adviseur Gevaarlijke Stoffen bij de brandweer Amsterdam-Amstelland. “Bel de brandweer. Zij hebben de apparatuur om de maïskuil zonder gevaar voor mens en dier te openen, en zij hebben ook de bescherming voor zichzelf. Begin er niet aan.”
De aanwezigheid van het gas kan veelal worden ontdekt door het opbollen van de folie die over de mais ligt. Daarnaast zijn signalen wit of geel verkleurd gras, en dood ongedierte rondom de kuil.
Stikstof
Het vrijkomen van deze gevaarlijke gassen komt niet vaak voor. Dat het nu wel voorkomt heeft te maken met de droogte van de afgelopen maanden. De maisoogst en het inkuilen zijn dit jaar weken eerder begonnen dan normaal. Daardoor bevindt zich in de mais veel meer stikstof dan gewoonlijk. “Bacteriën in de kuil creëren stikstofdioxide en dat is gevaarlijk gas.” aldus Middelkoop. “In een hoge concentratie van deze nitreuze gassen zie je een roestbruine walm rond de kuil hangen. Deze zijn zeer giftig en bijtend en kunnen grote risico’s opleveren voor mens en dier.”
Bij contact met de huid ontstaat door een reactie met vocht op de huid salpeterzuur. Hierdoor ontstaat een gele huid en eventueel chemische brandblaren. Bij contact met de ogen kan het hoornvlies worden beschadigd en bij inademing ontstaat irritatie van de luchtwegen, hoesten, pijn op de borst, benauwdheid en duizeligheid. Elke inspanning verergert dit.
Bij hoge blootstelling kunnen deze effecten worden gevolgd door bewusteloosheid en de dood. In de longen zorgen nitreuze gassen namelijk voor longoedeem (vocht in de longen). Hierdoor kan men stikken in eigen vocht. Longoedeem kan tot 24 uur na blootstelling nog ontstaan.