Ommen – De gemeente Ommen laat onderzoek doen naar de gezamenlijke huisvesting van een Toeristisch Informatie Punt, de Stichting Ommer Molens, Natuurlijk Ommen en het Cultuur Historisch Centrum Ommen bij molen Den Oord. Die laatstgenoemde ontstond in 2016 toen het bij de molen gevestigde streekmuseum fuseerde met de Historische Kring Ommen. Sindsdien wil de nieuwgevormde verenging al haar activiteiten graag onder hetzelfde dak samenbrengen. In het Streekmuseum is echter niet genoeg ruimte. Een deel van de vergaderingen en bijeenkomst vindt daarom nu boven de bibliotheek in de Carrousel plaats, maar ook de bibliotheek heeft binnenkort meer ruimte nodig vanwege het groter wordende takenpakket.

Uitbreiding

Om alles wel onder één dak te krijgen is er een uitbreiding nodig van het streekmuseum. Al eerder dit decennium, voordat het museum en de HKO fuseerden, werd er nagedacht over deze uitbreiding. Het in 1952 als oudheidkamer begonnen streekmuseum werd in 1964 ondergebracht bij molen Den Oord. Ook toen was er al sprake van ruimtegebrek. Dit werd destijds opgelost met het in originele staat herbouwen van een boerderij uit Besthmen, die vorige eeuw dienstdeed als tolhuis aan de weg tussen Ommen en Den Ham. Het CCO zou nu graag zien dat het bestaande museum wordt uitgebreid aan de achterzijde.

Aan de voorzijde moet dan de entree komen, met transparante puien met veel glas. Achter en naast het tolhuis kan het cultuurhistorisch centrum dan uitbreiden. Er moet dan ook ruimte ontstaan voor onder andere de historische werkgroepen, een filmruimte, de erfgoedwinkel, een werkplaats en een depot voor het optimaal bewaren van cultuur-historisch waardevolle voorwerpen. In het museum moet dan genoeg ruimte ontstaan voor exposities en wisselpresentaties, nu moet een deel van de vaste collectie daar vaak plaats voor maken.

Motie

Tijdens de gemeenteraadsvergadering van 27 juni -waarbij de Kadernota 2020 werd behandeld- werd unaniem een motie aangenomen om de gezamenlijke huisvesting van de eerdergenoemde organisaties te gaan onderzoeken. De gemeenteraad vindt dat er behoefte is aan een goed Toeristisch Informatie Punt. Er rekening mee houdend dat het al een aantal jaren de bedoeling is om de huisvesting van de CCO aan te passen, dat de gebruikersovereenkomst van Natuurlijk Ommen binnenkort afloopt, en dat de Stichting Ommer Molens plannen heeft voor het weer zaagvaardig maken van de molen, is de gemeenteraad van mening dat de genoemde plannen heel goed met elkaar in verband te brengen zijn, en dat versnelling hiervan gewenst is. “Het goed zou zijn om betrokken partijen bij elkaar te brengen en te komen tot een gezamenlijk plan waarin de genoemde punten gerealiseerd kunnen worden.” De raad heeft het college met de motie verzocht om het voortouw te nemen bij de realisatie van een huisvestingsplan voor de organisaties.

Onderzoek

In opdracht van de gemeente gaat de Stichting Stimuland, een onafhankelijke partij, nu onderzoek of het haalbaar is om het Cultuurhistorisch Centrum Ommen ook uit te breiden met een Toeristisch Informatie Punt, en of dat te combineren is met het weer zaagvaardig maken van de molen. Het doel van het onderzoek is een eerste verkenning naar een passende en allesomvattende oplossing voor de huisvesting van de genoemde organisaties, met draagvlak van alle betrokken partijen. Ook wordt er gekeken naar de mogelijkheden tot de realisering van de plannen van de Stichting Ommer Molens, en wat dit eventueel kan betekenen voor nieuwe activiteiten. Als het onderzoek volgens planning verloopt zal het college eind september worden geadviseerd. Waarna de raad uiterlijk 1 oktober wordt geïnformeerd, met daarbij eventuele vervolgstappen en de daarbij benodigde budgetten. Het onderzoek dat zal worden uitgevoerd kost 4920 euro.

Zaagvaardig

Tot de dertiger jaren van de vorige eeuw werd er met de molen Den Oord gezaagd. Toen de stoomzagerij zijn opkomst maakte werd de functie van de molen gewijzigd van houtzaagmolen naar korenmolen, en werden er maalstenen geplaatst. Als het aan de beherende Stichting Ommer Molens ligt wordt de molen op den duur weer een houtzaagmolen. Bij een restauratie in 1946 werd er een gietijzeren krukas gestoken, en kreeg de molen stroomlijnwieken. Toen de molen steeds minder rendabel werd en in verval raakte kwam de molen in 1954 in handen van de gemeente, waarna de molen compleet werd gerestaureerd. De ijzeren krukas werd toen niet weer teruggeplaatst. Bij een andere ingrijpende restauratie in 1960-1961 werd de zagerij verwijderd, en het ‘balkengat’ gedempt. In 1999 werd de molen weer maalvaardig gemaakt.

Krukas

Begin vorige maand werd er weer een krukas boven in de molen geplaatst, een eerste stap richting het weer zaagvaardig maken. De 4,5 meter lange ijzeren as is in één stuk gegoten en weegt zo’n 500 kilo. Het uit 1892 gedateerde stuk is afkomstig van een oude houtzaagmolen in Franeker, en werd op de kop getikt door Anton Wolters. Zo’n krukas zorgt er in molens voor dat de roterende beweging wordt omgezet in een rechtlijnige beweging; zodat er mee kan worden gezaagd.

Het weer zaagvaardig maken van de molen zal wel bij ver de grootste uitdaging zijn. Daarvoor zou namelijk ook de vroegere kolk rondom de molen, voor in het water leggen van de bomen, weer moeten worden hersteld. Er wordt zelfs gedacht aan het maken van een doorsteek die vanaf die kolk naar de Vecht, om net zoals vroeger het water aan te voeren. In deze doorsteek zou dan ook een haventje kunnen worden aangelegd voor de geplande Ommer zomp. Bij de molen zal er dan ook ruimte komen waar de gezaagde planken kunnen worden gedroogd. Of dit allemaal haalbaar is wordt nu dus onderzocht.

Vechtzomp

Bij dezelfde raadsvergadering van 27 juni waarbij een motie werd aangenomen om de huisvesting van de organisaties te gaan onderzoeken werd ook een nog een andere motie unaniem aangenomen. Met deze motie werd een bedrag van 35.000 euro toegezegd aan de Stichting Vechtzomp Hanzestad Ommen als aanjaaggeld voor de bouw van de Vechtzomp. Met dit bedrag kan het project van start, en kan er formeel een ‘Leaderaanvraag’ worden ingediend. Dit bedrag wordt gedekt uit de gereserveerde middelen voor participatie in 2019.