Ommen – Na enkele zware jaren kan de gemeente de komende jaren vanuit een stevige financiële en bestuurlijke basis weer uit de voeten. “We zien dat Ommen in rustig vaarwater is gekomen. We zien dat de gemeente financieel stabiel is, en desalniettemin behoedzaam kan investeren”, aldus wethouder financiën Ko Scheele. Deze basis wil het college minimaal behouden. “We presenteren een sluitende begroting en sluitende meerjarenraming. En houden zelfs iets over.” Ook de risico’s komen volgens de wethouder steeds beter in beeld. “De risico’s die we kennen, zoals bijvoorbeeld bij de grondexploitatie, hebben we nu goed in beeld.” In de zo’n 6 uur durende extra raadvergadering van gisteravond heeft de raad de programmabegroting voor 2020 unaniem vastgesteld, evenals het Meerjarenperspectief Grondexploitaties 2020.

Aan het begin van de vergadering complimenteerde de raad de nieuwe opzet van de begroting. Ook de georganiseerde informatiemarkt beviel, en is wat betreft alle fracties voor herhaling vatbaar. Alvorens er werd gestemd merkte Gerrit de Jonge (VOV) nog op akkoord te gaan, maar tegen de inflatiecorrectie op de toeristenbelasting te zijn. Hij stemde nu dan wel voor de begroting, maar zal bij de verordening later dit jaar tegen de inflatiecorrectie stemmen. Ook de VVD en D66 sloten zich hier bij aan.

Huishoudboekje

De begroting is het huishoudboekje van de gemeente. Hierin staat aangegeven waar de gemeente in Ommen in 2020 haar geld aan uitgeeft, maar ook welke inkomsten het verwacht. Een blik in de 123 pagina tellende begroting (vorig jaar nog 179) leert dat er in 2020 in de gemeente zo’n 49,5 miljoen euro omgaat. De begroting is structureel sluitend, wat betekend dat de inkomsten en uitgaven in balans zijn.

Om eventuele financiële tekorten op te vangen heeft de gemeente een ‘algemene reserve’. Deze algemene reserve was de afgelopen tijd al goed gevuld, en stijgt het komende jaar nog verder naar meer dan 13 miljoen euro. Aan het benodigde weerstandsvermogen van 3,5 miljoen wordt daarmee ruim voldaan. De verwachting is dat de reserve na de komende begroting, de daaropvolgende jaren rond de 12 miljoen zal schommelen.

Inkomsten

Het grootste deel van de inkomsten is afkomstig van het Rijk, in de vorm van de ‘Algemene uitkering uit het Gemeentefonds’. De gemeente heeft deze uitkering voor 2020 begroot op 29,4 miljoen euro. In het achterhoofd wordt al rekening gehouden met het feit dat het Rijk heeft aangekondigd hier een herverdeling op door te voeren per 2021. Het college verwacht dat hierover meer duidelijkheid is bij de volgende Kadernota. “Maar onze ervaring is dat zo’n herverdeling altijd ten koste gaat van de ‘plattelandsgemeenten’, en ten voordele van de grote steden”, deelt Scheele. Hoewel de uitgaven in het sociaal domein (jeugdzorg, maatschappelijke ondersteuning, werk en inkomen) nu dus in de pas lopen, zijn de toekomstige uitgaven hier onzeker.

Ook de gemeentelijke belastingen en heffingen zijn een belangrijke inkomstenbron. Het gaat dan onder andere om de onroerendezaakbelastingen (OZB), rioolheffing en afvalstoffenheffing. Deze lasten worden behalve een inflatiepercentage niet verhoogd. Voor verenigingen wordt de OZB zelfs gehalveerd, zoals voorgesteld in het Belastingplan 2019-2022. “Het idee daarbij is dat de verenigingen de laatste jaren toch flink stijgende kosten hebben gehad, en we denken dat een verlichting voor hun wel op prijs wordt gesteld”, aldus Scheele. De hondenbelasting werd in 2019 gehalveerd, en is dit jaar volledig afgeschaft.

Uitgaven

De plannen die de gemeente gaat uitvoeren zijn eerder al aangekondigd in de Kadernota. “Deze kunnen we ook allemaal realiseren zonder verdere extra lastenverhoging, behalve de inflatie afspraken die er al zijn gemaakt”, zei Scheele eerder. Zo zal er het komend jaar 100.000 euro beschikbaar worden gesteld voor versterking van de handhaving. Ook gaat er 56.000 euro naar een nieuw havengebouw; om daarmee Ommen voor de toeristen op het water zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Voor de viering van 75 jaar vrijheid wordt 25.000 euro beschikbaar gesteld, en voor de promotie en marketing van Ommen 45.000 euro. De gemeente Ommen gaat ook samen met de andere Vechtdal gemeenten werken aan een integrale aanpak voor de sterk verouderde en vaak verrotte bewegwijzering naast het fiets- en wandelnetwerk.

Verder worden er structurele lasten toegevoegd voor onder meer het opknappen van de Laarakkers (70.200 euro vanaf 2022), het pontje over de Vecht bij Varsen (29.000 euro), en voor de extra professionele inzet bij het nieuw te bouwen CCO/TIP (20.000 euro). Voor de biologische bemesting van natuurgrasvelden wordt jaarlijks 15.000 euro uitgetrokken, en een even groot bedrag is er ook voor het energieloket en het parkeren in het centrum.

Voor de problemen met gladheidsbestrijding op het Giethemer Kerkpad komt het college met een korte en lange termijn oplossing. In eerste instantie wordt er -in ieder geval dit jaar nog- wanneer nodig een externe partij ingehuurd om daar te strooien. Ondertussen wordt er gewerkt aan een lange termijn oplossing. Daarbij wordt onder andere gedacht aan een flexibele strooiwagen die ook zou kunnen worden gebruikt om andere fiets- en wandelpaden te bedienen.

Moties en amendementen

Tijdens de vergadering van gisteravond werden een aantal moties en amendementen aangenomen. Met een amendement van het CDA wordt 11.000 euro beschikbaar gesteld voor een semipermanente toiletunit bij het Bostheater. Ook was er dit jaar weer een amendement voor versteviging van de bermen in het buitengebied, 250.000 euro per jaar voor de komende twee jaar. Moties voor de preventie en aanpak van laaggeletterdheid werden door het college overgenomen. Evenals een motie voor het vitaal en gezond houden van Ommen, met een onderzoek naar de mogelijkheden voor aanleg van beweegtuinen en watertappunten.

Een motie voor het toegankelijk houden en maken van onder meer de binnenstad en het gemeentehuis werd ook aangenomen. Daarbij werd tevens gevraagd om bij nieuwe projecten hier altijd aandacht voor te hebben. Een amendement om gang te zetten achter de aanleg van ledverlichting bij twee Ommer sportaccommodaties werd unaniem aangenomen. Een motie om ook met andere verenigingen hierover in overleg te gaan werd door het college overgenomen. Een motie om met een plan van aanpak te komen voor de verbreding van het fietspad naar de stuw en sluis bij Vilsteren werd aangenomen. Evenals een motie om de mogelijkheden voor nieuwe fiets- en wandelpaden te onderzoeken, en de behoefte daarvan te inventariseren.

Mantelzorgwaardering

De mantelzorgers krijgen volgend jaar een dubbel zo hoge ‘mantelzorgwaardering’. Dit na het unaniem aannemen van een amendement van de PvdA, dat mede werd ingediend door de VVD en door alle fracties was ondertekend. In de begroting werd een bedrag van 25 euro voor de VVV-cadeaubon genoemd, maar met het amendement is dit bedrag verdubbeld naar 50 euro. Deze mantelzorgwaardering komt in de plaats van een theateravond die met financiële hulp van de gemeente elk jaar werd georganiseerd. Volgens fractievoorzitter Hilbert Moerman blijkt uit onderzoek van mantelzorg.nl, de landelijke vereniging van mantelzorgers, dat er grote verschillen zijn in de mantelzorgwaardering. “Daarin zitten extreme verschillen. Van 0 euro, die dus helemaal niks doen. Tot 300 euro, dat zijn de uitschieters.” De raad ‘is van mening dat de mantelzorgers in onze gemeente niet genoeg gewaardeerd kunnen worden’, en verdubbelt daarom de jaarlijkse attentie.

Om de verhoging mogelijk te maken wordt de begroting voor volgend jaar aangevuld met een extra incidenteel bedrag van 6.200 euro, dat daarna voor 2021 en 2022 structureel op de begroting moet komen. Daarnaast wordt het college opgedragen om voor de Kadernota 2021 met een voorstel te komen voor verdere structurele verhoging. Ondanks de verhoging blijft Ommen nog wel minder genereus dan sommige andere gemeentes in de provincie. In Staphorst, Zwartewaterland, maar ook in buurgemeente Hardenberg is de waardering 100 euro. Bij eveneens buurgemeente Twenterand is de waardering daarentegen ‘slechts’ 20 euro.

Varsen

Inwoners en het PB van de buurtschap Varsen laten al langer weten dat ze liever zien dat de provincie het geld uit project ‘Vechtdal Verbinding’, dat nu wordt beoogd voor de aanleg van twee ecoducten en verkeerslichten bij de oversteek van de N340 bij de Varsenerweg/Hessenweg-West, wordt besteed voor een ongelijkvloerse kruising op dat punt. Zij kregen gisteren een steuntje in de rug vanuit het college en de raad. Een motie van de raad, waarmee het college werd opgeroepen om bij de provincie aan te dringen op zo’n ongelijkvloerse kruising, hoefde niet eens tot een stemming te komen. Het college nam deze over, en wethouder Bongers zegde toe dat de kwestie binnenkort wordt besproken met de provincie.