OMMEN – Mevrouw Dijk was vanmorgen even de burgemeester van Ommen. Evertje Dijk werd vandaag 100 jaar geleden geboren en ter ere van haar honderdste verjaardag bracht burgemeester Hans Vroomen deze ochtend een bezoek aan haar bij woonvorm de Hazelaar in Ommen.
Mevrouw Dijk zat vanochtend in de algemene ruimte in haar versierde rolstoel gekleed in een nieuwe blouse met mooie broche te wachten op de burgemeester. Iets wat ze altijd al wilde, jaren geleden begon ze er over “…als ik 100 word… dan moet de burgemeester op bezoek komen!” En vandaag was het dan eindelijk zo ver.
Nieuwleusen
Evertje werd op 16 augustus 1918 geboren in Nieuwleusen, waar ze samen met haar broer en zus opgroeide op de boerderij van haar ouders. Ze werd geboren met een verstandelijke beperking maar ging als kind gewoon naar de dorpsschool, destijds was er immers nog geen speciaal onderwijs. Na de lagere school bleef ze thuis op de boerderij. Ze molk koeien en zorgde ervoor dat de volle melkbussen aan de weg stonden, en maakte de lege weer schoon.
Haar moeder overleed toen Evertje 22 jaar was, ze woonde toen nog steeds op de boerderij die haar oudere broer inmiddels had overgenomen. Ze woonde er samen met haar vader in een eigen woonruimte. Ze had haar vaste taken, melken, de kachel van brandstof voorzien, sokken breien, klompen schuren en lezen, “Ze verslond boeken” aldus haar neef Jan. Toen haar vader ook overleed in 1958 bleef ze op de boerderij wonen met het gezin van haar oom en neef Jan.
De Esrand
Toen haar schoonzus met gezondheidsklachten in het ziekenhuis kwam werd er voor Evertje een andere oplossing gezocht. Bijna een halve eeuw geleden verhuisde ze op 55-jarige leeftijd naar het gezinsvervangend tehuis De Esrand in Ommen. Een grote verandering voor iemand die altijd op een boerderij woonde. Maar gelukkig vond ze haar draai. Overdag ging ze naar de sociale werkvoorziening die we vandaag kennen als Larcom, en in haar vrije tijd ging ze naar de markt om een visje te halen of bracht ze een bezoek aan haar oom en tante of haar zus in Nieuwleusen. Die zijn beide inmiddels al een geruime tijd overleden en sindsdien is haar neef Jan Dijk haar curator. Evertje heeft nog een andere neef die ook al de respectabele leeftijd van 95 heeft bereikt. Verder heeft ze al haar generatiegenoten overleefd.
Hazelaar
Zo’n acht jaar geleden verhuisde Evertje vanaf De Esrand naar de nabijgelegen nieuwgebouwde woonvorm de Hazelaar aan de Wilgenstraat. Met haar 100 jaar is Evertje met een behoorlijke voorsprong van 20 jaar de oudste van de 12 bewoners. De Hazelaar is speciaal uitgerust voor de oudere verstandelijk gehandicapte cliënten van de Baalderborg Groep, en cliënten die meer fysieke verzorging nodig hebben.
“Aan de studie”
De eigen regie waar de Baalderborg veel waarde aan hecht is Evertje op het lijf geschreven. Ze is graag op haarzelf en gaat dan -zoals ze het zelf noemt- “aan de studie”. Ze trekt zich dan terug met haar boek of tijdschrift in haar appartement. Lezen is nog steeds een favoriete bezigheid van Evertje. Toen haar geheugen haar parten begon te spelen bedacht ze zelf een oplossing. Onderaan de bladzijden die ze heeft gelezen schrijft ze zorgvuldig ‘gelezen’.
Eigenwijs
Haar appartement is haar plek en hier heeft zij het voor het zeggen. “Daar is het gat van de deur.” wees ze een overijverige medewerker ooit eens, toen ze het idee had dat die niet naar haar luisterde. Over haar kledingkeuze viel evenmin te praten. Ze wilde nooit iets weten van een lange broek. Haar moeder had vroeger altijd verteld dat die niet voor dames waren. Totdat ze zich in een hele koude winter eens liet verleiden om een broek te proberen. “Alleen voor de warmte dan”, mompelde ze. Sindsdien heeft ze geen jurk meer gedragen.
Ook over het kunstgebit dat ze ooit kreeg aangemeten was ze heel stellig. Dat stond haar helemaal niet aan, dus verstopte ze het keer op keer. Sindsdien gaat ze tandeloos door het leven, en daar redt ze zich prima mee. Sterker nog; ze is vaak sneller klaar met eten dan de andere bewoners en wil dan van tafel. “De studie wacht”, zegt ze dan en knijpt er tussenuit.
Evertje heeft een vast en ongecompliceerd geloof. Als een verzorger haar ’s avonds in bed helpt en bij het verlaten van de kamer vriendelijk ‘slaap lekker’ wenst, klinkt vanuit het bed: “Dat hoef je niet te zeggen. Ik bid tot God en dan komt dat wel goed hoor.”
Wereld
De wereld heeft tijdens het leven van mevrouw Dijk ook niet stil gestaan. Evertje werd geboren in de laatste maanden van de eerste Wereld Oorlog. Toen ze werd geboren was Turkije nog het Ottomaanse Rijk, en duurde het nog bijna 30 jaar voor dat Israël ontstond. In haar leven heeft ze de Sovjet-Unie zien komen en gaan en ook de Berlijnse muur zag ze verijzen en ten onder gaan. Ons Koninkrijk kreeg zijn twaalfde provincie en de Deltawerken werden een feit. Nederland vocht mee in acht oorlogen en de Twin Towers vielen. Het internet ontstond en Neil Armstrong zei “That’s one small step for man, one giant leap for mankind.” toen hij als eerste mens zijn voet neerzette op Tranquility Base.
Gezondheid
Het is vrij bijzonder dat mevrouw Dijk 100 jaar is geworden. Het gebeurt niet vaak dat mensen met een verstandelijk handicap zo’n hoge leeftijd bereiken. Afgelopen winter was mevrouw Dijk flink ziek en leek het erop dat ze haar honderdste verjaardag niet zou halen. Maar ze bleek sterker dan verwacht. Lichamelijk is ze ondanks haar ver gevorderde leeftijd nog goed. Helaas laat haar geheugen haar de laatste jaren in de steek, ze is dementerend.
Burgemeester
Burgemeester Hans Vroomen kwam vanmorgen een, volgens Evertje “Machtig mooi”, bosje bloemen en zijn felicitaties brengen. De bewoners zaten in een cirkel in de algemene ruimte en aten na de ‘plechtigheden’ een taartje. Ook de Koninklijke familie was haar niet vergeten. Toen Evertje werd geboren was Wilhelmina de Koningin en vandaag stuurde de commissaris van de Koning namens haar achterkleinzoon, Koning Willem-Alexander, en Koningin Maxima een brief met hun felicitaties. Burgemeester Vroomen las de brief aan de glunderende Evertje voor.
Evertje vond de ambtsketting van de burgemeester fascinerend en mocht deze even omhangen. Vroomen legde uit dat aan de ene kant van de ketting het wapen van de gemeente Ommen staat en aan de andere het wapen van het Koninkrijk, en dat deze afhankelijk van de taak wordt omgedraaid. Haar neef Jan en zijn echtgenoot Alie komen haar vandaag ook nog bezoeken.