Ommen – Als onderdeel van het project ‘Vechtdal Verbinding’ realiseert de provincie Overijssel een nieuwe fietstunnel onder de N48. Deze komt tussen het westelijk gelegen deel van de Hessenweg-West, en sluit aan op het nu nog onverharde Broekdijkje tussen de provinciale weg en de woonwijk Dante. “Als gemeente Ommen zijn wij blij met deze fietsondergang, waardoor er een veilige en comfortabele fietsroute kan ontstaan tussen het buitengebied aan de westzijde van Ommen, en de noordelijke wijken van Ommen en het Vechtdal College in het bijzonder”, zei verkeerswethouder Leo Bongers eerder dit jaar. Volgens de wethouder levert de tunnel tevens voor het doorgaande fietsverkeer een bijdrage aan de bereikbaarheid van Ommen, waarbij ook de toekomstige snelfietsroute Zwolle-Hardenberg wordt genoemd.

Bouwput

De werkzaamheden voor de aanleg van de fietstunnel zijn al in volle gang. Het oude wegdek van de N48 is verdwenen, en in de daarvoor in de plaats gekomen bouwput ligt inmiddels een groot deel van de tunnel. De realisatie daarvan gebeurt door een aannemer, in opdracht van de provincie. De gemeente Ommen is straks verantwoordelijk voor de verdere aansluiting op het gemeentelijke wegennet. En vooral dat laatste is een punt van discussie.

Wie zonder lokale kennis objectief op een kaart kijkt zou al snel zeggen dat de meest logische route tussen de tunnel en het noorden van Ommen, over de Kievitstraat loopt. Maar het merendeel van de bewoners van die straat zien dit niet zitten. Zij voorspellen dat de bijhorende grote groei in het aantal fietsers de veiligheid op de anders vrijwel doodlopende straat niet ten goede komt. Knelpunten bij de kruisingen met de Patrijsstraat en Merelstraat worden genoemd, maar ook grote groepen schoolgaande fietsers komen ter sprake.

Klankbordgroep

Om tot een gedragen ontwerp te komen werd in december 2019 de klankbordgroep ‘Fietsverbindingen Dante’ geformeerd door de gemeente. Bewoners van alle gebieden waar de fietsverbinding mogelijk langs of doorheen zou kunnen gaan zijn daarin vertegenwoordigd. Daarnaast zijn ook vertegenwoordigers vanuit Kindplein West en het Vechtdal College aangehaakt, evenals vertegenwoordigers van Veilig Verkeer Nederland en het Ommer Overlegorgaan Gehandicapten. Bongers deelde eerder dat de enigste uitgangspunten die de klankbordgroep meekreeg de locatie en de inrichting van de tunnel zijn zoals die door de provincie wordt aangelegd. “Het doel is om te komen tot een gedragen advies wat betreft de keuze voor het fietstracé, en vervolgens te komen tot een gewenste vormgeving van die fietsverbinding”, aldus de verkeerswethouder eerder dit jaar.

Meerdere opties werden binnen de klankbordgroep in beeld gebracht, waarbij diverse voor en tegen argumenten werden afgewogen. De klankbordgroep heeft uiteindelijk een -uitgebreide- adviesnota opgesteld. Daaruit blijkt dat de grootste mogelijke meerderheid, tien van de elf leden, de voorkeur geeft aan een fietstracé over de Kievitstraat. Daarbij moet opgemerkt worden dat -volgens het voorstel- juist de vertegenwoordiging vanuit de Kievitstraat het minderheidsstandpunt heeft ingenomen; welke trouwens niet expliciet als deelgebied in de nota wordt genoemd. Acht van de elf leden ziet graag dat er ook een aansluiting komt op het Broekdijkje. Met enkele eenvoudige aanpassingen kan dan een ontsluiting naar de Balkerweg worden gerealiseerd. De keuze van de vervolgroute vanaf de tunnel komt daarmee bij de gebruiker.

Kievitstraat

Wethouder Bongers geeft aan dat het college het advies van de klankbordgroep meeneemt in haar voorstel aan de raad. “Dus er is dan een ontsluiting via de Kievitstraat, maar ook een aansluiting op de Balkerweg. Waarmee fietsers vanaf de tunnel de gelegenheid krijgen om richting de Balkerweg te gaan, of richting de Kievitstraat. Daarmee ontstaat een prima aansluiting naar het Kindplein West, of Vechtdal College, en wellicht ook verder richting het centrum”, verduidelijkt Bongers. Ondanks de extra aansluiting zal de route vanaf de tunnel over de Kievitstraat voor de meeste gebruikers toch de kortste zijn, en zullen zij die dus ook doorgaans nemen. Voor die extra toestroom van verkeer is de huidige inrichting niet geschikt, en voldoet het niet aan de richtlijnen.

Volgens het college zijn er wel voldoende mogelijkheden om er een veilige en comfortabele fietsroute te realiseren. Maar daarvoor moet wel de weg opnieuw worden ingericht. Daarbij wordt voornamelijk gedacht aan het aanleggen van fietssuggestiestroken, of een vrij liggend fietspad. “Dus het is niet zo dat we alleen maar de verbinding maken. Maar we doen ook aanpassingen aan de Kievitstraat zelf. Dat doen we samen met de bewoners”, zegt Bongers. Diverse scenario’s zijn al wel voorgelegd aan de klankbordgroep, maar die hebben er nog geen keuze over gemaakt. De gemeenteraad moet eerst een beslissing nemen over het ‘fietstracé’.

Bedenkingen

Ondanks dat het college meent een goede oplossing te hebben, hebben een groot deel van de bewoners van de Kievitstraat ernstige bedenkingen bij het gevoerde proces. Daarbij wordt de bekende anekdote van Henry Ford aangehaald. ‘De Ford Model T is in iedere mogelijke kleur leverbaar, als het maar zwart is.’ Volgens de Kievitstraat bewoners zou dat in Ommen ‘Alle opties zijn mogelijk, als er uiteindelijk maar gekozen wordt voor de route door de Kievitstraat’ zijn.

In de ogen van de bewoners wordt het proces aangepast naar de ontwikkelingen, zodat die de gemeente past. Ze geven aan sterk de indruk te hebben ‘voor de gek te worden gehouden’ met het gepresenteerde raadsvoorstel. “De bijbehorende adviesnota vanuit de klankbordgroep fietsverbindingen Dante is het gevolg van maandenlange manipulatie richting traject Kievitstraat”, schrijven de verenigde bewoners in een verklaring bij monde van woordvoerder Patrick Oldeman.

In de verklaring schetsen de bewoners dat allerlei aspecten tijdens het proces zijn veranderd, en dat er tussentijds klankborddeelnemers worden toegevoegd. Ook zou relevante informatie niet worden gedeeld, en worden brieven vanuit belangengroepen niet inhoudelijk besproken. Deelnemers die kritische vragen stellen zouden ondertussen worden genegeerd.

Meerdere varianten

De bewonersgroep wijst er in haar verklaring ook op dat er, in tegenstelling tot wat wethouder Bongers tijdens een raadsvergadering in februari dit jaar aangaf, niet meerdere uitgewerkte tracés worden voorgelegd aan de gemeenteraad om uit te kiezen; het voorstel is de enigste keuze. Een allesbehalve zorgvuldig proces volgens de bewoners. “Het heeft er alle schijn van dat het ambtelijke projectteam de opdracht heeft gekregen dit project richting een gewenst resultaat te begeleiden. Kortom. Het resultaat lijkt heilig.” De gemeente heeft vooralsnog niet gereageerd op vragen van de Ommenaar over de punten die de bewoners melden.

89%

Om het draagvlak onder de bewoners van de Dante-Noord te peilen heeft de bewonersgroep een enquête uitgezet. Van de in totaal 532 huishoudens deden 434 huishoudens mee aan de enquête. Door 388 van de respondenten daarvan werd een handtekening gezet voor een route om de wijk heen; 89%. Die route om de wijk heen waar over wordt gesproken gaat over de Hessenweg West naar de Balkerweg. Bijkomend voordeel van deze route is volgens de bewonersgroep dat deze zeer goed past in de genoemde snelfietsroute Zwolle-Hardenberg. Deze suggesties hebben zij al meerdere keren aangedragen, en de Kievitstraat bewoners vinden het dan ook onbegrijpelijk dat deze route tot op heden niet volledig is uitgewerkt.

Het voorstel voor twee aansluitingen op de fietstunnel vinden de bewoners prima, maar dan wel onder de voorwaarde dat er direct aansluitend op de betonconstructie van de fietstunnel een bocht wordt gemaakt richting de Hessenweg West. “Om zo een zéér aantrekkelijke, snelle en efficiënte route richting het Vechtdal College te faciliteren.” Daarnaast willen de bewoners graag zien dat de oeververbinding over de stuw in het Ommerkanaal juist minder aantrekkelijk wordt. Al met al dus het tegenovergestelde van wat het college voorstelt: De bewoners willen juist dat de route over de Hessenweg-West de hoofdroute wordt, en het fietsen door hun woonwijk wordt ontmoedigd.

De bewoners vestigen hun hoop nu op de gemeenteraad. “De afgelopen maanden is er door de bewoners veelvuldig contact onderhouden met de gemeenteraadsleden van diverse partijen. Naar aanleiding van de recente ontwikkelingen organiseren de bewoners een onlinebijeenkomst met de raadsleden om een laatste toelichting te geven over de gang van zaken en wordt er een zeer goed passend alternatief gepresenteerd”, valt te lezen in de verklaring. De bewoners hopen op een collectief standpunt van de raad, van zowel coalitie als oppositie. “Maar de beslissing is uiteraard aan de gemeenteraad.”

Direct omwonenden

In het voorliggende voorstel schrijft het college dat de klankbordgroep bij de verdere uitwerking van de fietsverbinding weer wordt betrokken. Volgens het college zullen dan ook de bewoners van de Kievitstraat nadrukkelijk worden uitgenodigd om mee te denken over de herinrichting van hun straat. Dan worden ook mogelijkheden onderzocht om de eventuele overlast voor bewoners te beperken. Het college schrijft dat bij de uitwerking van de aanpassingen rekening wordt gehouden met het Kindplein West. Voor de school-thuisroute van dat toekomstige schoolgebouw speelt de Kievitstraat namelijk een belangrijke rol.

Vooral de T-splitsing waar de straat overgaat in de Chevalleraustraat, en kruist met de Danteweg, kan geoptimaliseerd worden. “Het gaat uiteraard ook om het fietsveilig maken van de aansluitingsstukken op de Hessenweg, en op de Kievitstraat zelf. En ook de Chevalleraustraat. Dus dat wordt wel een integraal traject”, zegt Bongers. De bewonersgroep sluit zich bij dat punt wel aan. “Zeker de twee drukke kruispunten aan weerszijden van de Peugeot garage, waar de leerlingen en ouders van Kindplein West gebruik van gaan maken. En het kruispunt Danteweg/Chevalleraustraat verdienen hierbij extra aandacht vanwege de te verwachten toestroom van extra verkeer”, aldus Oldeman.

Subsidie

De kosten voor de tunnel komen voor rekening van de provincie, maar de gemeente draait op voor de aansluitende infrastructuur. De totale kosten daarvan worden nu geraamd op €1.080.000. Bij verre het grootste deel daarvan is voor de aanleg van de fietsroute door de Kievitstraat, namelijk €805.000. Voor de aansluiting bij de Hessenweg-West, aan de westzijde van de N48, wordt €227.000 geraamd. De aansluiting van het fietspad op het Broekdijkje zoals nu in het voorstel wordt genoemd kost €48.000.

Gelukkig voor het geldlaatje van de gemeente is er voor deze kosten een zogeheten DUVV-subsidie aan te vragen bij de provincie. Definitieve vaststelling daarover vindt begin volgend jaar plaats, maar op basis van gevoerde vooroverleggen wordt verwacht dat deze wel wordt toegekend. Via die subsidie zou dan een bijdrage van €810.000 komen. De gemeentelijke investering zou dan op €270.000 uitkomen. Van dat bedrag gaat dan €201.250 naar de herinrichting van de Kievitstraat, €56.750 naar de aansluiting bij de Hessenweg-West, en €12.000 naar de aansluiting bij het Broekdijkje.

De kosten van fietssuggestiestroken zijn (voor subsidie verrekening) zo’n €150.000 euro lager dan een vrij liggend fietspad. Maar om financieel verder geen beperkingen te hebben bij de keuze tussen die stroken of een vrij liggend fietspad, wordt van die laatste optie uitgegaan. Er wordt al wel rekening gehouden met de wens om dat eventuele fietspad, in de toekomst aan te kunnen sluiten op het mogelijk nieuw te realiseren vrij liggende fietspad langs de Chevalleraustraat. Maar dit is nu nog niet meegenomen in het budget.

2021

Er zal een nieuwsbrief komen waarin de bewoners van de Dante geïnformeerd worden over het advies van de klankbordgroep, en het besluitvormingstraject rondom de tracékeuze. Het voorstel is volgens het college al gedeeld met de leden van de klankbordgroep, en met de vertegenwoordigers van de bewoners Kievitstraat. Bij die laatste is dat volgens Oldeman nog niet het geval geweest. De raadscommissie vergaderd op 8 oktober over het onderwerp, om vervolgens haar advies aan de gemeenteraad te geven.

In haar voorstel vraagt het college de raad om in te stemmen het genoemde tracé, en opdracht te geven dit verder uit te werken. Daarnaast wordt gevraagd het nodige krediet beschikbaar te stellen. Bij een akkoord van de gemeenteraad is de planning dat het ontwerp voor de weginrichting later dit jaar verder wordt uitgewerkt, en begin volgend jaar wordt vastgesteld. Dan kan in komend voorjaar worden begonnen met de werkzaamheden, en is de verwachting dat de nieuwe route rond de zomer van 2021 geopend kan worden.