Ommen – Er rijdt nog steeds te veel verkeer door het centrum van Ommen. De gemeente heeft de afgelopen jaren wel enkele maatregelen genomen om de noordelijke rondweg meer aantrekkelijk te maken, en doorgaand verkeer te weren uit het centrum. Maar dat verkeer blijft ondanks de obstakels en belemmeringen toch de kortste route volgen. Het college verwacht niet dat het aanbrengen van nog meer bebording of verkeersregels tot het gewenste resultaat zal leiden.

Het college kwam daarom eind vorig jaar met een ingrijpend pakket aan maatregelen, die de verkeersperikelen rondom het centrum voorgoed moeten aanpakken. De gemeenteraad nam daar afgelopen januari een principebesluit over. Met dertien stemmen voor en vier tegen werd het voorstel door een meerderheid van de gemeenteraad aangenomen; oppositiepartijen VOV en VVD stemden elk met hun twee zetels tegen.

Ingrijpend

In het principebesluit zitten ingrijpende maatregelen, zoals het afsluiten voor doorgaand verkeer en autovrij maken van de Vechtkade. Evenals maatregelen om verplaatsing van het doorgaand verkeer naar de Prinses Julianastraat/Schurinkstraat te beperken. Maar ook om het doorgaande verkeer daar überhaupt niet te laten komen; door de rondweg via de Coevorderweg, Slagenweg en Balkerweg zo op te waarderen dat deze daadwerkelijk gebruikt wordt.

Tijdens de raadsvergadering werd een amendement van de coalitiepartijen CU, CDA en LPO -om een ‘knip’ in de Vechtkade nog wel als optie mee te nemen- aangenomen. Met zo’n knip, bijvoorbeeld door een inzinkbare paal of bloembakken ergens bij de Markt, zou dan nog steeds voorkomen worden dat de Vechtkade door doorgaand verkeer gebruikt kan worden. Maar blijft het gebied wel vanaf beide zijden bereikbaar; en wordt het dus niet autovrij.

Consultatie fase

In de maanden maart en april hebben ondernemers, inwoners en belangengroepen hun mening kunnen geven over de maatregelen in de zogeheten consultatie fase. Op basis van het amendement werden daarbij twee varianten voor het weren van doorgaand verkeer op de Vechtkade voorgelegd. De variant van een autovrije Vechtkade werd door de respondenten als te drastisch beschouwd; met het oog op de verminderde bereikbaarheid van het centrum, met name vanuit Ommen-Zuid. Wel bleek dat het merendeel van mening is dat er iets moet gebeuren.

Een variant zoals uit het amendement, waarbij ter hoogte van de Markt een afsluiting voor doorgaand verkeer wordt aangebracht, maar de parkeerplaats nog wel vanuit beide richtingen bereikbaar blijft, kan op een groter draagvlak rekenen. Op basis van de uitkomsten van de consultatiefase heeft het college in haar verdere uitwerking van de maatregelen nu ook gekozen voor zo’n ‘knip’. Het voorstel dat nu aan de raad wordt voorgelegd is om in de Vechtkade en in de Prinses Julianastraat een beweegbare afsluiting te plaatsen.

Knip

Dat in combinatie met een samenhangend pakket aan maatregelen, zoals dus de opwaardering van de noordelijke rondweg, moet zorgen voor een ‘verdere impuls en verbetering van de bereikbaarheid, leefbaarheid en verkeersveiligheid’. “Als resultaat van de consultatiefase heeft het college gekozen voor de variant waarbij op de Vechtkade en in de Julianastraat een ‘knip’ geplaatst wordt tegen doorgaand autoverkeer door middel van een beweegbare afsluiting”, aldus verkeerswethouder Leo Bongers. Het centrum moet met al deze maatregelen vanuit alle richtingen bereikbaar blijven.

Het college beseft dat het bij een onderwerp met zoveel verschillende belangen onmogelijk is om tot een voorstel te komen dat door iedereen gedragen wordt. “We hebben gemerkt tijdens de consultatiefase, waarbij we de Ommer samenleving hebben geraadpleegd, dat de mate van betrokkenheid bij de nieuwe verkeersstructuur hoog is. Wij zien en begrijpen dat er verschillende belangen spelen. Daarom hebben we een integrale afweging gemaakt voor Ommen, voor de lange termijn”, zegt Bongers. Hetgeen dat werd ingebracht tijdens de consultatiefase is meegenomen in het raadsvoorstel, of wordt bij de verdere uitwerking van de plannen geraadpleegd.

Het college verwacht dat het aantal verkeersbewegingen door deze ingrijpende maatregelen in ieder geval zal afnemen. “Wij zijn ons ervan bewust dat de nieuwe verkeersstructuur invloed heeft op wonen, winkelen en recreëren in het centrum. Als de gemeenteraad instemt, vindt verdere uitwerking van de maatregelen voor de nieuwe verkeersstructuur plaats in overleg met ondernemers, inwoners en professionele partners”, vervolgd de wethouder.

Hulpdiensten

Opvallend is dat de hulpdiensten tijdens de consultatie fase ernstig bezwaar maakten tegen beperkende maatregelen op de Prinses Julianastraat/Schurinkstraat. Die weg vormt vanaf de ambulancepost, brandweerkazerne en politiebureau de verbinding naar het zuiden. Het aanbrengen van een knip met een beweegbare afsluiting was toen voor hen niet acceptabel; omdat er geen vertrouwen is de betrouwbaarheid van de regelsystemen. Ook een hoogte en breedte beperking werd als een absolute no-go genoemd.

Toch is dit nu wel het voorstel van het college. “Het is natuurlijk van het grootste belang dat hulpdiensten te allen tijde doorgang krijgen bij dit soort systemen. De technieken en backup systemen hiervoor zijn de afgelopen jaren doorontwikkeld en betrouwbaarder geworden. Samen met de leverancier en de hulpdiensten wordt uitgewerkt hoe hier de grootst mogelijke zekerheden in kunnen worden aangebracht”, verklaard communicatieadviseur Jolien Jansen-Schuurman.

Ondernemers

De ondernemers uit het centrum zijn sinds de aankondiging van de plannen -eind vorig jaar- felle tegenstanders. Ze hebben grote zorgen dat sommige klanten niet meer zullen komen als ze kilometers moeten omrijden. Met als mogelijk gevolg dat er niet meer kan worden geïnvesteerd, of zelfs winkels moeten sluiten. Hoewel de parkeerplaats op de Markt met het voorstel van het college vanaf beide richtingen bereikbaar blijft, stelt dat de ondernemers waarschijnlijk ook niet tevreden.

“Een knip betekent alleen dat je vanaf de brug naar het parkeerterrein bij de Jumbo kunt rijden. Maar de rest van het centrum dan? Dat is nog steeds een afsluiting”, reageerde Ron Nijhof, voorzitter van de Ondernemersvereniging Ommen (OVO), nadat het amendement werd aangenomen. Bewoners van de Zwolseweg uitten ook zorgen, en vrezen dat de weg waar hun aan wonen straks een doorgaande route naar Zwolle wordt. “De verkeersdeskundigen zeggen dat het 1 tot 2 jaar duurt voor dat men echt gewend is aan de nieuwe route. We willen zeker voorkomen dat de woonwijken worden gebruikt als een alternatieve route”, verzekerd Bongers.

Uitwerking

De precieze locatie en de inrichting van de ‘beweegbare afsluitingen’ moet nog verder worden uitgewerkt. Een beweegbare paal, ook wel een poller genoemd, is een voor de hand liggende optie. Met toegangstechnieken zoals kentekenherkenning of een transponder, kunnen bepaalde voertuigen dan passeren. Wie er naast de hulpdiensten gebruik van kan maken is nog een vraagstuk. Zo is het denkbaar dat openbaar vervoer gebruik kan blijven maken van de routes.

Ook de rest van de fysieke maatregelen moet nog worden uitgewerkt. Zo zal de parkeerplaats op de Markt moeten worden gesplitst, om sluipverkeer te voorkomen. “Voor een goede dosering van parkerende bezoekers ligt een parkeerverwijssysteem voor de hand. Dat systeem geeft op invalswegen aan of er voldoende ruimte is om te parkeren. Ook kan worden nagedacht aan bepaalde ‘overloopsystemen’ die parkerende bezoekers naar een volgende parkeermogelijkheid begeleiden”, licht Jansen-Schuurman toe.

2021

Het voorstel wordt tijdens de raadscommissie vergadering van 17 juni en de raadsvergadering van 1 juli besproken. Als de gemeenteraad instemt met het raadsvoorstel zal een plan van aanpak worden opgesteld, die naar verwachting voor het einde van het jaar naar de raad gaat. Daarop volgt het ontwerp en de realisatie; de maatregelen worden dan verder uitgewerkt en uitgevoerd. Suggesties die tijdens de consultatie fase zijn gedaan worden daarin meegenomen.

Als alles meezit wordt er wellicht dit jaar nog gestart met de werkzaamheden aan de noordelijke rondweg, zoals het waar mogelijk verbreden van de rijbaan en verhogen van de snelheid naar 70 km/u. Ook de reconstructie van de Chevalleraustraat en de aanleg van vrij liggende fietspaden gebeuren in deze eerste fase. Evenals het treffen van de maatregelen om sluipverkeer in de aanliggende straten te voorkomen. Hoe die laatste maatregelen vorm zullen krijgen moet ook nog verder worden ingevuld.

De inpassing van een fietstunnel onder de Slagenweg ter hoogte van de rotonde Haarsweg, die het college op korte termijn wil realiseren en wordt geraamd op 9 ton, wordt dan ook uitgewerkt. “Dat wordt een belangrijke verbinding tussen bijvoorbeeld de nieuwe wijk Vlierlanden, en het centrum”, aldus Bongers. Hoe de maatregelen op de Vechtkade en in de Prinses Julianastraat/Schurinkstraat vorm moeten krijgen wordt dan ondertussen ook uitgewerkt.

Afsluiting

Voor diverse onderdelen daarvan zal afstemming moeten worden gezocht met tal van partijen, waaronder bewoners en bedrijven aan deze wegen, de hulpdiensten en openbaar vervoersdiensten. Het optimaliseren van de verkeerssituatie op de Hessel Mulertbrug en de kruispunten ten noorden en ten zuiden daarvan gebeurt dan ook. Net als het in beeld brengen van de effecten van de maatregelen op wegen buiten het centrum.

Pas als de noordelijke rondweg voldoende geschikt is gemaakt voor doorgaand verkeer, de andere wegen sluipverkeer bestendig zijn gemaakt, en de planfase voor de Vechtkade en Prinses Julianastraat/Schurinkstraat is afgerond, net als de besluitvorming daarover, kunnen de werkzaamheden voor de afsluitingen beginnen. De verwachting is dat dit ergens in 2022 zal zijn, en wellicht voor het volgend toeristisch seizoen afgerond is. “Dat zou heel mooi zijn; we werken er hard aan”, zegt wethouder Bongers. “Maar we moeten nog veel in gesprek met ondernemers en aanwonenden. De coronatijd helpt daar niet in. We willen zo snel mogelijk stappen zetten. Maar draagvlak en kwaliteit staan wel bovenaan.”

Financiën

Wat de exacte kosten zullen zijn voor de aanleg van de ‘knippen’ en de maatregelen daaromheen is nog niet helemaal duidelijk. “Tot nu toe zitten we richting een miljoen”, deelt Bongers. In het voorstel aan de raad is te zien dat als overal voor de meest uitgebreide invulling wordt gekozen het bedrag, inclusief de tunnel onder de slagenweg, op loopt tot rond de 2,5 miljoen euro. Die onduidelijkheid komt voort uit de onduidelijkheid die er nu nog is over hoe de maatregelen vorm gaan krijgen. “We komen straks in de uitwerkingsfase, dan wordt bepaald hoe het een en ander vorm krijgt. Daar zit nog een bandbreedte in die we nu nog niet precies kunnen definiëren.”

Een deel van de financiële middelen is al wel beschikbaar door een eerdere perspectiefnota. “We hebben al eerder en voorschot genomen op maatregelen die wij denken dat zinvol en noodzakelijk zijn, zoals het vrij liggend fietspad bij de Chevalleraustraat.” Al met al flinke bedragen voor de nog relatief nieuwe Vechtkade, en recent compleet heringerichte Prinses Julianastraat/Schurinkstraat.

“Dit is nodig om het totaalpakket aan maatregelen te realiseren. De verkeerssituatie aan de noord en zuidzijde van de brug vallen hier ook onder. Bij de verdere uitwerking van de plannen zal blijken welke maatregelen allemaal nodig zijn en welke kosten hieraan verbonden zijn”, verklaard Jansen-Schuurman. Het daadwerkelijke bedrag zal later dus pas duidelijker worden.

N348

Een meer structurele en lange termijn oplossing voor de verkeersproblemen rondom het centrum is volgens het college een zuidelijke rondweg, middels een aansluiting van de N341/N347 op de N348. Maar dat is geen eenvoudige en snel te realiseren opgave. Voor nu moeten de maatregelen in en rondom de stad soelaas bieden.

Voor een verbreding van het onderzoek naar de mogelijkheden voor zo’n zuidelijke rondweg wordt een budget van 50.000 euro gevraagd. Er wordt bekeken of dit onderzoek samen met de provincie en andere partners uitgevoerd kan worden, waardoor er wellicht ook mogelijkheden zijn voor cofinanciering.

“Ik denk dat Ommen de grote winnaar is, en dat wij het lef hebben gehad om voor de komende 10, 20 jaar te kijken wat ideaal is voor Ommen, en dat Ommen bereikbaar blijft. Maar ook dat we in het centrum, waar wonen steeds belangrijker wordt, de beleving, leefbaarheid en veiligheid kunnen garanderen de komende jaren”, is wethouder Bongers overtuigd. “Soms moet je eerst ervaren wat de voordelen zijn, voordat je denkt dat er alleen maar een nadeel is. Wij denken per saldo dat de leefbaarheid en de economie op de lange termijn gegarandeerd is.” Of de wethouder gelijk krijgt zal alleen de tijd kunnen uitwijzen.