Ommen – De realisatie van de Ommer Vechtzomp gaat ondanks een wat spannende start nu met volle vaart vooruit. Vorig jaar bleek bij het zagen van enkele door de gemeente beschikbaar gestelde eiken dat deze lang niet allemaal bruikbaar waren. De uitdaging werd toen om meer geschikt hout te vinden. Maar het coronavirus bereikte toen het land. “30 januari kregen we de LEADER subsidie toegekend, en half maart kreeg het coronavirus echt grip”, zegt Hans Bottema, voorzitter van de Stichting Vechtzomp ‘Hanzestad Ommen’. Hij deelt dat er toen toch wel wat zorgen kwamen.

“We hebben geld nodig van het bedrijfsleven, we hebben particuliere en zakelijke donateurs nodig. Maar we konden toen echt niet bij de bedrijven langs gaan. We dachten dat dit een struikelblok zou zijn. Maar gelukkig kwam vanuit de gemeente en de provincie het bericht dat ze begrepen dat we het moeilijk hadden. En dat ze bereid waren een voorschot te geven op de [LEADER] subsidie. Dat gaf ons wat lucht”, zegt de voorzitter. De toekenning van die bewuste subsidie eind januari betekend dat de uiteindelijke financiering van de bouw voor een groot deel is gedekt.

Stam

Met het voorschot van die subsidie kon de stichting een ruim 14,5 meter lange eikenstam uit het noorden van Duitsland kopen. Ondanks de opstart problemen en de corona beperkingen liggen de werkzaamheden wel goed op schema. “Maar dat komt ook omdat we Harmen (scheepsbouwmeester Harmen Timmerman, red.) in het begin wat meer uren hebben ingehuurd. En omdat we een grote en hele goeie groep vrijwilligers hebben”, verklaard Bottema. De afgelopen weken is er dan ook vrijwel dagelijks gewerkt aan de zomp. “We zijn heel blij met waar we nu zijn. Dat hadden we het begin van het jaar niet durven dromen”, vult Ron Nijhof aan, secretaris van de stichting. In de werkplaats staat iets wat al behoorlijk op een schip lijkt.

Werkplaats

Om jarenlang aan de Vechtzomp te kunnen bouwen moest er een werkplaats komen. Daarvoor werd een mooie plek gevonden in de schuur bij Anton Wolters aan het Molenpad. “Die ruimte pakt heel goed uit, en is ook toepasselijk zo dicht bij de haven”, zegt een tevreden Nijhof. “We zijn echt vanaf niks begonnen met eerst het timmeren van de werkplaats, maar ook schragen en weet ik veel wat”, voegt Bottema Toe. “En toen hadden we nog geen plank gezaagd voor de zomp.”

Om de werkplaats goed in te richten werden er houtbewerkingsmachines aangeschaft. “We hebben allemaal relatief goedkope tweedehands machines aangeschaft. Wat betreft de aanschaf van machines zijn we dik binnen het budget gebleven, dus we hebben daar nog wat middelen die we proberen elders te besteden”, zegt Bottema. Eén van de machines is voor de duur van het project in bruikleen gesteld door Timmerfabriek Van der Vegt in Oudleusen. “Dat is een hele goeie sponsor”, benadrukt Bottema.

Met veel inspanning en inzet van de vrijwilligers werden de meterslange planken recent naar de ‘scheepstimmerwerf’ vervoerd. Burgemeester Hans Vroomen onthulde gistermiddag een bord met die naam.

Hout

Eind juni kon er dan eindelijk worden begonnen met het (voor)bewerken van het hout. “We kunnen nu vooruit. Maar we moeten wel voor het einde van het jaar weer wat hout erbij hebben”, voorspeld Bottema. “Dus we hopen dat er van de gemeente nog hout loskomt.” De gemeenteraad van Ommen heeft een motie aangenomen om dit najaar twee bomen uit het Laarbos te vellen voor de bouw van de zomp, maar daar hoort nog wel een vergunningstraject bij; welke nu loopt. “Daar kun je niet zomaar wat omleggen”, zegt Nijhof. “Maar we hebben nog maar twee bomen nodig. Dus als die in het Laar om mogen, dan kunnen we wat hout betreft de zomp helemaal bouwen”, aldus Bottema.

Financiering

Hoewel het hout er dus naar alle waarschijnlijkheid wel zal komen, is dat met de financiering nog geen gelopen race. “Het geld is nog niet compleet. We hebben nog zeker een enkele tienduizenden euro’s nodig. De LEADER subsidie loopt alleen maar tot die vaarklaar is, maar dan zijn we er nog niet natuurlijk”, deelt Bottema. Er zijn nog wel bepaalde fondsen waar zou kunnen worden aangeklopt, maar de stichting wil het graag zo lokaal mogelijk houden. “We hebben toch wel zoiets, het is met Ommen, voor Ommen. Dus we moeten nu toch proberen om geld uit de gemeenschap Ommen te krijgen”, licht de voorzitter toe. Hij benadrukt dat het ook niet meer om tonnen gaat. “We praten over een bedrag van 25 tot 30 duizend euro dat we nodig zouden hebben om tot en met de te water lating door te kunnen gaan. En dat moeten we bij elkaar kunnen krijgen”, meent Bottema. De stichting gaat nu bezig om meer donateurs en sponsoren binnen te halen.

Vrijwilligers

Het project is volgens Bottema niks zonder de vrijwilligers. Twaalf vrijwilligers uit de gemeente zetten zich in voor de bouw. “Tien van die twaalf zijn houtbewerkers. Echt ervaren oud timmerlieden, dus die kun je wel een boodschap geven”, aldus Bottema. Dat de bouw nu zo voortvarend loopt heeft volgens hem dan ook deels te maken met de kwaliteit van de flinke groep vrijwilligers. “Ik kon heel moeilijk inschatten hoe snel we vrijwilligers konden vinden, en wat daar de kwaliteit van zou zijn. Maar ze zijn beter, en sneller inzetbaar dan we ooit hadden verwacht”, zegt Nijhof.

De vrijwilligers werden gevonden door connecties van de betrokkenen. Gerrit Veerman, de rechterhand van scheepsbouwmeester Harmen Timmerman, benaderde contacten, en Anton Wolters van de molen De Lelie deed dat ook. “We hebben een introductieavond gehouden, en iedereen was er gewoon. Ze waren allemaal enthousiast, en zijn niet meer weggegaan”, zegt Bottema. “Dat is wel bijzonder. Want die mannen wisten natuurlijk ook niet wat het project zou behelzen”, vult Nijhof aan.

‘Stukje van hun’

De stichting is verheugd dat ondanks de coronacrisis de bouw van de zomp met behulp van de vrijwilligers al zover is gekomen. Allen zijn van gevorderde leeftijd, en vallen binnen de risicogroep. Voordat de vrijwilligers aan de slag konden hebben ze een introductiecursus in eerste hulp en het gebruik van blusmiddelen gehad, om zo goed voorbereid te zijn mocht er onverhoopt iets misgaan. “We zijn heel blij net onze vrijwilligers. Die mannen moeten we koesteren”, aldus Bottema. “En wat een mooie tijdbesteding ook. Het is natuurlijk een geweldig origineel project. En wanneer de zomp straks in het water ligt, dat is toch een levenswerk”, zegt Nijhof. “Echt een stukje van hun”, vult Bottema aan.

Scholieren

Vanaf het begin was de tendens al om scholieren te betrekken bij de bouw van de zomp. Maar door de coronacrisis die opkwam is daar de afgelopen 4 à 5 maanden nog niks van terecht kunnen komen. Lokale middelbare scholen De Maat en het Vechtdal College werden eerder benaderd, evenals de opleiding scheepswerktuigkunde van het Deltion College in Zwolle. “Maar door die ellende van de corona kwam dat allemaal stil te liggen”, zegt Bottema. “We hebben nu net weer contact gehad met het Vechtdal College en die komen binnenkort kijken om te zien wat de mogelijkheden zijn. En er liggen voldoende mogelijkheden.”

De scholieren zouden volgens hem bijvoorbeeld kunnen helpen op het gebied van houtbewerking. “Ze kunnen bijvoorbeeld de zijzwaarden en het roer maken. Met de tekeningen kunnen ze het op school maken. Dat is toch een geweldige ervaring!”, vindt Bottema. Maar ook het ijzerwerk -ook wel beslag genoemd- kan daar volgens de voorzitter worden gemaakt. “We willen ook wel iets met stages doen, maar dan lopen we natuurlijk tegen het punt aan dat wij geen formele stagebegeleiders hebben. Bijvoorbeeld praktijklessen zouden wel kunnen, maar er kunnen nu in deze tijd geen twintig leerlingen hier komen”, aldus Bottema.

Openstelling

Bezoekers zijn welkom om een kijkje te komen nemen bij de bouw, maar er zijn wel voorwaarden aan. “Twee individuele bezoekers, of twee bezoekers, kunnen altijd komen”, licht Bottema toe. Zij kunnen van maandag tot en met donderdag tussen negen en vijf langskomen. “Zijn het er drie of meer dan moeten zij zich van tevoren aanmelden, en dan wordt gekeken of het in te plannen is”, zegt de voorzitter. “We zitten nu natuurlijk met corona. Maar we werken ook met machines die niet alleen geluid maken, maar ook gevaarlijk kunnen zijn.” Nijhof voegt toe dat er binnenkort ook periodiek inloopuren worden georganiseerd. Bij de tegenovergelegen molen De Lelie staat een uit de oudheidkamer afkomstige replica van de zomp om bewonderd te worden.