OMMERSCHANS – “Ze komen eraan!” moet het in 1672 geklonken hebben in de schans van Ommen. In dat jaar viel de Munsterse bisschop Bernard van Galen, ook wel bekend als Bommen Berend, Overijssel binnen met een groot leger met 42.000 man voetvolk, meer dan het huidige Ministerie van Defensie, en 17.000 ruiters. Na de val van Deventer in juni van dat jaar trok een gedeelte van de troepen van ‘Bommen Berend’ naar Ommen en bezette vandaaruit de Ommerschans die er in 1625 werd aangelegd om de zomerdoorgang van de moerasgebieden ten noorden van Ommen te beschermen.
Zonder slag of stoot
Het gevreesde leger nam de schans zonder slag of stoot over. De verdediging, die bestond uit 146 musketiers en 55 piekdragers, vluchtte bij het zien van de vijand. In 1740 werd de schans vergroot en deed sindsdien vooral dienst als een van de grootste munitiemagazijnen van Nederland. In 1819 werd het circa 800 hectare grote terrein in bruikleen gegeven aan de Maatschappij van Weldadigheid, die er in 1819 de bedelaarskolonie Ommerschans vestigde.
‘Eyecatcher’
Om de schanstijd te benadrukken is vanmorgen kort na de opening van de Open Monumentendag 2018 een authentiek kanon onthult bij de herbouwde schanswal. De kersverse Commissaris van de Koning, Andries Heidema, die tot voor kort burgemeester was van Deventer, deed dit samen met historicus Willem Bemboom, voorzitter van de stichting die samen met de Historische Vereniging Ommerschans en Staatsbosbeheer dit erfgoed aantrekkelijker wil maken. Burgemeester Hans Vroomen van Ommen en burgemeester Peter Snijders uit Hardenberg waren eveneens aanwezig. Met de onthulling gaat een langgekoesterde wens van de Stichting Participatie Ommerschans in vervulling. Het kanon moet bijdragen aan een betere visualisatie van de geschiedenis van de voormalige vestiging Ommerschans. In die zin is het kanon een echte ‘eyecatcher’. Het antieke wapen staat vlak naast de Balkerweg en zal voor de weggebruikers niet te missen zijn.
Kanon
De gietijzeren kanonsloop is in eeuwigdurend bruikleen aangeboden door het Nationaal Artillerie Museum in ’t Harde. Het wapen dateert uit 1786 en weegt grofweg 2.000 kilo. Na een voorbereiding van meer dan een jaar arriveerde het kanon afgelopen donderdag op de Ommerschans. De affuit (het onderstel) was vergaan en moest opnieuw worden gemaakt. Hiervoor werd contact gezocht met restauratieaannemer Salbam uit Vilsteren. Samen met het Nationaal Artillerie Museum, de werkgroep Kanonnen uit Brielle en een historicus van de Ommerschans is onderzoek gedaan naar oude affuiten.
Bij het repliceren van de affuit voor het kanon werden oude bouwtechnische tekeningen gebruikt van de Menno van Coehoorn Stichting en werd rekening gehouden met de historische context. Het vervoer van het kanon werd belangeloos uitgevoerd door de Dunnewind Groep uit Ommen, en de Provincie Overijssel en het Cultuurfonds verleenden een substantiële subsidie.
