Ommen – Een volledige afsluiting voor doorgaand verkeer en het autovrij maken van een groot deel van de Vechtkade. Het is wellicht de meest ingrijpende maatregel die het college van B&W wil nemen om tot een veiliger, leefbaarder en gezelliger centrum van Ommen te komen. Na een grondige analyse, het afwegen van alle belangen en rekening houdend met eerder genomen besluiten, heeft het college een voorkeursvariant uitgewerkt om de structurele verkeersproblemen aan te pakken.
Allerlei mogelijke varianten en oplossingsrichtingen werden in kaart gebracht. Uiteindelijke koos het college voor een variant waarin de afsluiting van de Vechtkade is opgenomen. Ook andere maatregelen zijn daarin opgenomen, bijvoorbeeld om te voorkomen dat de drukte en overlast zich verplaatst. “Ik ben blij met de variant zoals we deze nu hebben uitgewerkt en kijk met vertrouwen uit naar de gesprekken die we hierover met onze inwoners gaan voeren”, zegt wethouder Leo Bongers. Het college vraagt 28 januari aan de gemeenteraad of over deze voorkeursvariant het gesprek met de inwoners kan worden aangegaan.
Langdurig
De afgelopen jaren is er al vaak gesproken en nagedacht over de verkeersinfrastructuur in en rondom het centrum van Ommen. Na de meest ingrijpende verandering, het verdwijnen van de provinciale weg N340 en de realisatie van de noordelijke rondweg, is er nog steeds geen sprake van een ideaalplaatje. De Vechtkade kwam in de plaats van die provinciale weg. Maar het vele verkeer dat daar nog steeds langs komt is al jaren een punt van discussie, en legt druk op de leefbaarheid en het verblijfsklimaat in het centrum. Meer dan 7.000 auto’s passeren er nog steeds elke dag, waarvan een derde doorgaand verkeer. Dat doorgaande verkeer hoort juist via de rondweg om het centrum heen te rijden.
In 2016 overwoog het college al eens om de Vechtkade op spitstijden af te sluiten voor gemotoriseerd verkeer. Een groep ondernemers uit de binnenstad uitte daar toen hun ongenoegen over. Doorgaand verkeer zou dan bijvoorbeeld ook niet stoppen bij de horeca. Veel fracties in de gemeenteraad vonden ook dat er eerst andere oplossingen moesten worden gezocht, om het doorgaande verkeer om het centrum te laten rijden. Maar niets bleek effectief, en het bleef er de laatste jaren vaak druk. Zeker op de wisseldagen in het toeristische hoogseizoen kunnen er lange rijen staan.
De kruising van de Vechtkade/Coevorderweg/Prinses Julianastraat ten noorden van de Hessel Mulertbrug blijft een erger punt. Na de recente aanpassingen is de situatie nog steeds allesbehalve ideaal voor fietsers en voetgangers. Bij de oversteek van de Vechtkade hebben zij voorrang, waar dat luttele meters verderop bij de Prinses Julianastraat juist weer niet het geval is.
Verkeersanalyse
Bij de start van de huidige raadsperiode werd in het bestuursakkoord vastgelegd dat er voor de langere termijn maatregelen moeten komen voor een veilige en goede doorstroming van het verkeer van en naar Zwolle, zonder daarbij het centrum onnodig wordt belast. Op 14 februari 2019 werd tijdens een informele bijeenkomst van de gemeenteraad een plan van aanpak gepresenteerd voor een structurele oplossing. De raad gaf daarbij aan dat ze graag eerst een goed beeld wilden hebben van het huidige verkeersgedrag, en de doorgaande routes door Ommen. Daarom heeft in de zomer van 2019, met steun van de provincie, een grootschalig én uitgebreid verkeersonderzoek plaatsgevonden. Er werd niet alleen geteld hoeveel auto’s waar passeerden, maar met anonieme kentekenregistratie werd ook gevolgd welke routes het verkeer aflegde.
Dat leverde een aantal belangrijke conclusie op. Voornamelijk dat 32 procent van het verkeer op de Varsenerdijk/Vechtkade doorgaand verkeer is. De resultaten toonden ook dat de verkeersstromen over de Vechtkade en de Prinses Julianastraat nauw met elkaar verbonden zijn, en dat deze ook als geheel bekeken moeten worden. “Belangrijk conclusie hieruit is dat de verkeersstromen over de Vechtkade en de Prinses Julianastraat/Schurinkstraat in nauwe verbinding staan met elkaar. Als je de Vechtkade afsluit, zul je ook hier iets moeten doen. Dat hebben we dus nadrukkelijk in samenhang bekeken”, zegt Bongers over het onderzoek.
Het college concludeert ook dat uit de praktijk blijkt dat lokaal en regionaal doorgaand verkeer de Vechtkade, zo lang deze geopend is, onverminderd blijft kiezen als verbinding naar de N340. De verwachting van het college is dat ook de herinrichting van het knooppunt Varsen er niet toe zal leiden dat de dagelijkse gebruikers de route via de noordelijke rondweg gaan nemen.
Afsluiting
Verschillende uitgangspunten werden vastgesteld. Om te beginnen dat Ommen een goed bereikbare stad blijft, met een zodanige infrastructuur dat zowel intern als doorgaand verkeer op goede manier wordt mogelijk gemaakt. En dat het verkeer zo wordt afgewikkeld dat de leefbaarheid van de inwoners gegarandeerd blijft, en het centrum een plek is met een goed verblijfsklimaat. Ook moet er een stevige relatie blijven met de Vecht, en moet de Vechtkade het domein worden van voetgangers en fietsers. Verder moet het verkeer dat verbindt met het zuiden meer worden verleid om de route via de Coevorderweg, Slagenweg en Balkerweg te nemen. Voor fietsers en voetgangers moet de veiligheid rondom de brug worden verbeterd. En door de maatregelen op de Vechtkade mag de verkeersbelasting op de Prinses Julianastraat/Schurinkstraat niet toenemen.
Allerlei mogelijke varianten en oplossingsrichtingen werden in kaart gebracht. De beste keuze voor een veiliger, leefbaarder en gezelliger centrum van Ommen is volgens het college een variant waarin de Vechtkade wordt afgesloten. Dat concludeert het op basis van de uitgebreide analyse, de keuzes van de raad in de Verkeersvisie 2030 en een zorgvuldige belangenafweging. Daarbij is een pakket met maatregelen en andere aanpassingen voor de omliggende en toevoerende wegen nodig. Deels om de verplaatsing van drukte te beperken, maar ook om het doorgaande verkeer daar überhaupt niet te laten komen.
Maatregelen pakket
De afsluiting van een veel gebruikte doorgaande route is vanzelfsprekend ingrijpend. Om verplaatsing van drukte en eventuele overlast te voorkomen heeft het college een pakket aan aanvullende maatregelen opgesteld. Daarbij wordt voornamelijk gesproken over de Prinses Julianastraat/Schurinkstraat. Hoe die maatregelen daar precies vorm krijgen moet nog worden uitgewerkt, maar het instellen van eenrichtingsverkeer, of het leggen van een knip in de weg behoren tot de mogelijkheden. Evenals het verlagen van de maximumsnelheid naar 30 kilometer per uur. Ook op de Zwolseweg door Vilsteren, de andere doorgaande route naar Zwolle, wordt een oogje gehouden.
Om het verkeer voldoende te verleiden om de rondweg te nemen wil het college daar deels de snelheid verhogen naar 70 kilometer per uur; nu is er op het hele traject 50 kilometer per uur toegestaan. Verder wil het college een vrij liggend fietspad aanleggen naast de Chevalleraustraat. En ondanks dat deze pas nog is aangepast, de kruising ten noorden van de Hessel Mulertbrug anders inrichten. Ook worden er andere maatregelen voorgesteld om sluipverkeer in de aanliggende straten te voorkomen.
Om de veiligheid voor fietsers te verbeteren wil het college de bouw van een nieuwe fietsbrug over de Vecht nader onderzoeken. Net als de realisatie van een fietstunnel onder de Slagenweg, in de buurt van de rotonde bij de huidige Aldi supermarkt.
Structureel
Al deze maatregelen zijn op een (relatief) korte termijn te realiseren. Volgens het college is de beste oplossing voor structureel minder verkeer en meer veiligheid in het centrum het compleet maken van het netwerk van N-wegen rondom Ommen. Maar de inpassing van zo’n infrastructuur is gezien het diverse gebied erg ingewikkeld, en volgens het college is de problematiek in het centrum te groot om de situatie nog lang zo te laten bestaan. Toch wil de gemeente in de toekomst wel in zetten op een rechtstreekse verbinding tussen de N341/N347 bij de Manitoba Rotonde, en de N348.
Daarmee zou dan in feite een zuidelijke rondweg worden gerealiseerd, en hoeft verkeer uit de richting van Den Ham en Hellendoorn niet meer over de brug in Ommen te rijden. Zo’n maatregel zal volgens de gemeente voor een aanzienlijke verlichting van de verkeersdruk op de Vechtkade zorgen. Naar verwachting profiteren ook de Prinses Julianastraat/Schurinkstraat, maar zeker de Stationsstraat hiervan. “Deze oplossing is echter niet binnen 10-15 jaar te realiseren. We gaan daarvoor wel onderzoeken doen, maar zo lang kunnen we een veilige oplossing voor het centrum niet uitstellen”, zegt Leo Bongers.
Consultatie
In het verleden, maar ook de laatste maanden, heeft de gemeente al regelmatig met belangengroepen, inwoners en ondernemers gesproken over de ontsluiting. Ook in de raad is het dilemma meermaals onderwerp van gesprek geweest. “Veel inzichten en standpunten zijn ons bekend. Die hebben we ook meegewogen in het bepalen van deze voorkeursvariant”, zegt de wethouder. Toch wil het gemeentebestuur graag nog eens in gesprek met die groepen. De centrale vraag daarbij is: ‘hoe kunnen we samen deze voorkeursvariant verder optimaliseren.’ Het college is zich bewust dat geen enkele variant op volledig draagvlak kan rekenen. Zo is er te verwachten dat de ondernemers in het centrum iets van zullen vinden van de afsluiting van de Vechtkade. De drie gezamenlijke ondernemersverenigingen komen later nog met een officiële reactie.
Om alle inwoners van Ommen ruim de gelegenheid te geven om kennis te nemen van de voorkeurvariant, zijn de plannen al gepubliceerd. Op 14 januari vindt een opiniërende vergadering van de raadscommissie plaats. Vervolgens wordt de raad op 28 januari gevraagd om een principebesluit te nemen, zodat het gesprek met de samenleving kan starten. “Door in gesprek te gaan willen we de voorkeursvariant samen verder optimaliseren”, vertelt de wethouder over het consultatieproces. Ommenaren kunnen na 28 januari onder meer meepraten via het online platform: www.ommen.nl/centrumstructuur. Na de consultatieronde neemt de gemeenteraad in de loop van het voorjaar van 2021 een definitief besluit.
Meerjarenaanpak
Het duurt vervolgens nog wel even voordat het gehele pakket aan maatregelen is uitgevoerd. “De voorkeursvariant, geeft een duidelijke richting. Daarna werken we de plannen verkeerskundig verder uit. En dan volgt de uitvoering in verschillende deelprojecten”, aldus Leo Bongers.